YENI TORBA TEKLIFIN DEGERLENDIRILMESI

Dr. A. Bumin Dogrusöz

Dünya Gazetesi / 4.12.2018

2018 yilina iliskin yeniden degerleme oraninin resmen ilan edilmis olmasi sebebiyle bu oranin etkileyecegi mali düzenlemeleri bugüne için yazmayi düsünüyordum ki 30 Kasim günü Meclis’e yeni bir torba yasa teklifi sunuldu. Iktidar partisine mensup milletvekillerince sunulmus olmasi dolayisiyla yasalasacagi kuvvetle muhtemel bu torba teklifi, içinde ekonomik yapiyi ilgilendiren pek çok hüküm dolayisiyla öncelikle bu yazimda aktarmak istedim. (Issizlik maasindan yararlanma kosullarindan, yaslilik ayliginin arttirilmasina kadar genis bir alani ilgilendiren 71 maddelik Torba Teklifin tam metnine “www.bumindogrusoz.com” adresinden ulasabilirsiniz)

            Borçlar Kanunu düzenlemelerinde (md.344) yillik kira artislarinin en fazla ÜFE oraninda yapilabileceginin yer almis olmasina karsilik kambiyo mevzuatina iliskin Tebliglerde yillik kira artislarinin en fazla TÜFE oranlarina göre yapilacaginin yazili olmasi ile dogan çeliski Torba Teklifi ile giderilmektedir. Borçlar Kanununun 344. maddesinde yapilmasi öngörülen degisiklik ile Hazine ve Maliye Bakanligi Tebliginin Kanunla çeliskisi, Kanun Teblige uydurulmak suretiyle giderilmektedir.

            Torba Teklif ile getirilen bir düzenleme ile sirketler toplulugunu olusturan sirketlerin birbirlerine borç para verebilecekleri hükme baglanmaktadir. Aslinda uygulamada zaten sirketler birbirlerine borç para verebilmekteydiler. Ancak Türk Ceza Kanununun tefecilik suçuna iliskin düzenlemesinin muglak ifadelerle düzenlenmis olmasi dolayisiyla, bu sirketler arasi borç para vermenin tefecilik suçu kapsaminda yorumlanabilecegi endisesi söz konusu idi. Bu endise giderilmektedir.  Ancak getirilmek istenilen bu konudaki maddenin, gerekçeye nazaran daha dar kapsamli yazilmis olmasinin yani sira sirketler toplulugu olusturmayan istirak iliskilerinin varligi durumunda ve sirketlerin gerçek kisi ortaklari ile kuracagi borç iliskileri açisindan sorunu çözmeye yetmeyecegini, bu nedenle bu konudaki maddenin Komisyon görüsmeleri sirasinda yeniden revize edilerek kaleme alinmasinda yarar vardir.  

            Torba Teklifle varlik finansman fonlarinin sermaye piyasalarinda yaptiklari islemler nedeniyle lehe aldiklari paralarin banka sigorta muamele vergisinden istisna edilmesi öngörülürken, Tarim Ürünleri Lisansli Depoculuk Kanunu kapsaminda düzenlenen ürün senetlerinin elden çikartilmasina yönelik olarak gelir vergisi istisnasinin uygulanma süresi 31.12.2018 tarihinden 31.12.2023 tarihine kadar uzatilmaktadir.

            Türk Hava Kurumu ile sivil havacilikta görevli pilotlar ile sertifikalandirilmis kabin memurlarina tesvik gayesi ile ödenen tazminatlara yönelik vergi istisnasinin uygulanmasinda karsilasilan bazi tereddütler de Torba Teklif ile giderilmeye çalisilmaktadir.

            Torba Teklifle organize sanayi bölgelerinin yenilenebilir ve diger enerji kaynaklari yatirimlarina iliskin mal teslimleri ve hizmet ifalarinin KDV’den istisna edilmesi öngörülürken kentsel dönüsüm kapsaminda trampa yoluyla kamulastirilan tasinmazlarin Hazineye devrinden dolayi kazanç olusmayacagi ve ayni islemlerin KDV’den istisna tutulacagina iliskin istisnanin uygulama süresi de 31.12.2020 tarihine kadar uzatilmaktadir. Öte yandan imalat sanayii yatirimlari üzerindeki KDV’den kaynaklanan finansman yükünü gidermek amaciyla bu yatirimlar nedeniyle 2018’de yapilacak insaat harcamalari dolayisiyla yüklenilen KDV’nin iadesinin 2019 yilinda da sürdürülmesi amaçlanmaktadir.

              Öte yandan  2017 ve 2018 yillarinda yapilan imalat sanayi yatirimlari için Kurumlar Vergisi Kanununun indirimli kurumlar vergisine iliskin düzenlemesi (md. 32/A) kapsaminda yatirim tesviklerinden daha yüksek oranlarda 2019 yilinda da yararlanma olanagi Torba Teklifle getirilmektedir.

              Torba Teklifte ayrica önceden ithal veya teslim edilmis salgam sulari, aromali veya aromalandirilmis içme sütleri, bebek ve devam sütleri sayilan içecekler üzerindeki ÖTV ve ÖTV üzerinden hesaplanan KDV kaldirilirken, bu konuda yapilmis tarhiyatlar ve cezalar da kaldirilmaktadir. Bu konu daha önce tereddütlü uygulamalara yol açmis ve pek çok firma bu konuda belirsizlikler yasamistir. Bu nedenle bu düzenleme yerinde kabul edilirse de, esitlige aykiri biçimde getirilmek istenen “tahsil edilmis tutarlar ret ve iade edilmez” düzenlemesi yerinde olmamistir. Hiç meraklanmayin, Torba Teklif bu sekilde yasalassa bile ödenmis tutarlari geri almanin yollari var.   

              Torba Teklifle Katma Deger Vergisi Kanununun 24/c maddesinde degisiklik yapilarak “kur farklari”nin da KDV matrahina alinmasi öngörülmektedir. Uzunca bir süredir idari anlayista vade farki ile esdeger görülen kur farklarinin, yargi kararlarini bertaraf etme amaciyla hemen matrah kapsamina alinmasina iliskin görüslerimi ise gelecek yazimda aktaracagim.