VERGIDE 1 OCAK KRIZI

Yasama organinca kabul edilmis kanun hükümlerinin yürürlüge giris zamani gibi yürürlükten kalkis usul ve zamanlari da çesitli sekillerde olabilmektedir. Kanun hükümleri ya bir baska kanunla açikça veya bir baska kanunla farkli yönde düzenleme getirilerek zimnen yürürlükten kaldirilabilir. Kanun koyucu hükümlerin yürürlükten kalkmasini bir kosula baglayabilecegi gibi süre siniri da koyabilir.

Vergi kanunlari düzenlemelerinden özellikle geçici maddelerle kabul edilmis olanlarin bazilarinda süre siniri bulunmaktadir. Asagida bahsedecegimiz düzenlemeler bu konudaki örnekleri olusturmakta ve yürürlük süreleri 31.12.2015 tarihinde dolmaktadir.

Bu düzenlemeler son derece önemli düzenlemelerdir, hatta bazilari ülke ekonomisi üzerinde dahi sonuç doguracak niteliktedir. Bu düzenlemelerin pek çogunun süresinin uzatilmasi gerekmektedir. Ancak yasama organinin seçim dolayisiyla tatile girmis olmasi, seçimden sonra yasama organinin olusumu, komisyonlarin teskili, görünüse göre hükümetin kurulmasinin zaman alacak olmasi, güvenoyu görüsmelerinin alacagi süre dikkate alinirsa ve kalan sürenin ancak bütçe kanununun görüsülmesine tahsis edilmesinin gerekliligi karsisinda bu süre uzatiminin nasil gerçeklesebilecegi simdiden büyük bir soru isaretini olusturmaktadir.

31 Aralik’da yürürlükten kalkacak ve 1 Ocak’tan itibaren uygulanamayacak olan vergi düzenlemeleri asagidaki gibidir.

1 Ocakta, Gelir Vergisi Kanununun geçici 67. maddesi yürürlükten kalkacaktir. Bu maddenin yürürlükten kalkmasi borsadan elde edilen hisse senedi alim satim kazanlarinin, kamu borçlanma kagitlarindan elde edilecek faiz veya satis kazançlarinin, basta yatirim fonlari olmak üzere fonlardan saglanacak kazançlarin vergilendirme rejimi tamamen degisecek, bu kazançlari elde edenlerin bir çok halde yillik beyanname vermesi gerekecektir. Mevduat faizleri dahi beyan konusu olabilir hale gelecektir. Bu maddenin yürürlükten kalkmasinin finans piyasalarini olumsuz etkileyecegi açiktir. Ülkemizde tasarruf oraninin düsüklügü de dikkate alinirsa, buradaki olumsuzlugun kredi ve fon temin etme olanaklarini kisacagini, yatirimlari da olumsuz etkileyecegi açiktir.

1 Ocakta, Gelir Vergisi Kanununun geçici 68. maddesi yürürlükten kalkacaktir. Bunun sonucunda at yarislarina katilan jokeylere, yamaklarina ve antrenörlerine yapilan ücret ödemeleri artan oranli tarifeye tabi olacaktir. Yerine göre bu gelirler ilgilisince yillik beyannameye konu edilebilecektir.

1 Ocakta, Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 2. maddesi de yürürlükten kalkacaktir. Sonucunda, dernek ve vakiflarin kamu veya özel sektör borçlanma kagitlarina yaptiklari yatirimlarla yukarida söz ettigimiz geçici 67. Madde kapsaminda bulunan yatirimlardan elde edecekleri faiz veya kâr payi türünden gelirler boyutuna göre iktisadi isletme olusuna sebebiyet verebilecektir. Ayni sekilde 1 Ocaktan itibaren Milli Egitim Bakanligina bagli teknik ve mesleki egitim okullarinin atölye ve uygulama birimleri ike ana okulu, kres, çiraklik ve halk egitim merkezlerinin uygulama birimlerine bagli döner sermayelerin kazançlari kurumlar vergisine tabi olacaktir.

1 Ocak’ta, Katma Deger Vergisi Kanununun geçici 17. maddesi yürürlükten kalkacaktir. Buna göre, dahilde isleme ve geçici kabul rejimi kapsaminda ihraç edilecek mallarin üretiminde kullanilacak maddelerin temininde tecil - terkin uygulamasi sone erecektir. Bu nedenle söz konusu rejimler kapsaminda ihraç edilecek mallarin üreticileri, üretimde kullanacaklari maddeleri 1 Ocaktan sonra KDV’li olarak temin edeceklerdir. Bu uygulamanin söz konusu rejimler çerçevesinde yapilacak üretim ve ihracatlari olumsuz etkileyecegi açiktir.

1 Ocak’ta, Katma Deger Vergisi Kanununun geçici 23. maddesi yürürlükten kalkacaktir. Bu maddenin yürürlükten kalkmasi ile Milli Egitim Bakanligina bilgisayar ve donanimlarin bedelsiz teslimleri ile bunlara iliskin yazilim teslim ve hizmetleri, bu mal ve hizmetlerin bagisi yapacak olanlara teslim ve ifasi KDV’ye tabi hale gelecektir. 

1 Ocak’ta, Katma Deger Vergisi Kanununun geçici 31. maddesi yürürlükten kalkacaktir. Buna göre, üyelerine veya çalisanlarina emeklilige yönelik taahhütte bulunan dernek, vakif, sandik, meslek kurulusu veya ticaret sirketlerinin yurt içi veya disi birikim ve taahhütlerinin bireysel emeklilik sistemine aktarilmasi amaciyla tasinmaz ve istirak hissesi devirleri katma deger vergisine tabi hale gelecektir. Bu istisnanin getirdigi olanaktan yararlanmamis, bir baska deyisle bu aktarmayi yapmamis olanlar, söz konusu devirler dolayisiyla KDV ödeyeceklerdir.

Bu listeyi sadece kamu açisindan yayinlamadim. Mükellefler de bilsinler ve 1 ocaktan itibaren olabilecek olasi vergi uygulamalari karsisinda konumlarini belirleyerek tedbirli olmalari için yayinladim.

1 Ocak’ta süresi dolacak bu düzenlemelerden özellikle Gelir Vergisinin Kanununun geçici 67. maddesi, Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 2. maddesi ve Katma Deger Vergisi Kanununun geçici 17. maddesinin süresinin uzatilamamasi ekonomik göstergeleri dahi etkileyebilecek nitelikte önemli sikintilara yol açabilecektir. Digerlerinin süresi uzatilmasa dahi olabilir.

Ancak burada kanun maddelerinde yazili süreleri uzatmanin yalniz ve yalniz kanunla yapilabilecek olmasi ve 1 Kasim seçimlerinden sonra torba kanun niteliginde bile olsa kanun çikartmanin hem süre hem de hükümetin olusmasi açisindan zorlugu, simdiden hem idareyi hem mükellefleri ve finansçilari kara kara düsündürtmektedir.