MIRAS KALAN TASINMAZLARI SATMAK, GELIR VERGISINE MI TABIDIR?

14.09.2017 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 4020 görüntülenme YAZDIR

MIRAS KALAN TASINMAZLARI SATMAK, GELIR VERGISINE MI TABIDIR?

Dr. A. Bumin DOGRUSÖZ

Dünya Gazetesi 14.9.2017

Geçtigimiz günlerde bazilari eski gelirler Genel Müdürü olan bir grup mali danisman ile yaptigimiz bir toplantida, bana bir soru sordular. Dediler ki, “sana aileden bir miktar tasinmaz kalsa ve sende bunlari satsan, satis kazancin vergiye tabi olur mu?”

            “Kazanç, devamli surette tasinmaz alim-satimi ile ugrasan bir kisi olsam, alim yapmadigima, zaten ticari isletmeme dahil de olmayacagina göre satisim ticari kazanç olmaz, deger artis kazançlarinda da verginin konusunu belirleyen hüküm ‘ivazsiz surette elde edilenler hariç olmak’ seklinde parantez içi ibare tasidigina göre deger artis kazanci da olmaz” seklinde düsünüp, “bana miras kalan tasinmazlari satarsam kazancim vergiye tabi olmaz” seklinde yanitladim soruyu.    

            Meger kazin ayagi öyle degilmis. Gelir vergisine tabi olurmus. “Dalga geçmeyin, biri sinavda vergiye tabi diye yazsa, çakar” dedim. Ne de olsa hocayiz. Beni inandiramadilar.

            Bunun üzerine kanit olarak bir özelge gösterdiler. Inanamadim. Izmir Vergi Dairesi Baskanliginca 14.8.2012 tarihinde 84098128-120-762 sayi ile verilmis bir özelge.

            Aynen söyle diyor.

            “Alim satima konu edilen gayrimenkulün ivazsiz iktisap edilmesi nedeniyle, bu gayrimenkulün satisindan elde edilen kazancin deger artis kazanci olarak vergilendirilmesi söz konusu olmayacaktir.

            Ancak söz konusu gayrimenkul satisinin ticari bir organizasyon içerisinde yürütülmesi veya bu tür organizasyon içerisinde yürütülmemekle beraber, ayni kisiye farkli tarihlerde veya farkli kisilere ayni tarihte satilmasi veya birbirini izleyen yillarda satilmasi durumunda ise yapilan satislar devamli olarak alim-satim isleri ile ugrasildigina karine teskil edeceginden elde edilen kazancin Gelir Vergisi Kanununun 37. Maddesi çerçevesinde ticari kazanç olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.”

            Aynen böyle diyor.  

            Yani özelgeye göre, bir kisiye 3 tane arsa veya 5 tane daire kalsa, bir ticari organizasyon olusturmasa bile, tasinmazlarin ayni kisiye farkli tarihlerde veya farkli kisilere ayni tarihte satilmasi veya birbirini izleyen yillarda satilmasi durumunda mirasçinin ticari kazanç mükellefi olmasi gerekmektedir. Mirasçi ilk satisindan itibaren defter tutacak, fatura kesecek ve satislarinda KDV hesaplayacaktir. Ticari kazanç olusmamasinin tek yolu, bunlari aynen torunlarina intikal ettirmesi.

            Burada mirasçi veya mirasçilar ticari organizasyon olustursa bile, ticari kazanç olusmaz. GVK md. 37 hem alimda hem da satimda devamlilik ariyor. Bence ticari kazancin genel yapisindan hareketle bu dahi yetmez. Zira ticari kazancin özünde, alim-satim isleminin kazanç elde etme saikine yönelik olmasi, bir baska deyisle ticari isletme yapisinin olusmasi yatmaktadir. Burada mirasçinin alimi yoktur. Miras yolu ile bedelsiz edinim vardir. Dolayisiyla miras kalan tasinmazlar, mirasçinin ticari servetine degil, kisisel malvarligina dahil olur. Söyle açiklayayim; diyelim ki, zaten tacir olan birisine, bilanço usulüne göre defter tutan bir market sahibine 5 daire miras kalsa, bunlari aktife kaydedemez. Kiraya verse, kira geliri gayrimenkul sermaye iradidir. Çünkü tasinmaz ticareti yapmamaktadir. 

            Hadi “ticari kazanç olustu” diyelim. Satis kazanci nasil saptanacak. Ivazsiz intikal söz konusu olduguna göre bütün hasilat, kazanç olacaktir. Hiç olmazsa özelgede, tahakkuk eden veraset ve intikal vergisinin gider olacagi vurgulansa idi. Gerçi bu da GVK md. 40’a aykiri olurdu ama.

            Simdi bu durumda mirasçi, yakinlarina ucuz bedelle satis da yapamaz. Zira transfer fiyatlandirmasi hükümleri dolayisiyla yanar (GVK md. 41/5).

            Burada sirf gelir vergisi ödememek, muvazaa yapmak için bir kisinin tasinmazlarini vefat ederek mirasçilarina birakmasi da pek düsünülemez.

            Neyse ben yine de inanmiyorum, böyle bir yoruma. Çünkü bu özelgeye, GIB’in web sayfasinda göremedim. Galiba bana saka yaptilar.

            Bir yandan da özelgeti okudukça, “iyi ki rahmetli babam bize birden fazla tasinmaz birakmadi” diye sevinmiyor da degilim.

            Yine de konu Gelir Idaresi veya Izmir Vergi Dairesi Baskanliginin açiklamasina muhtaç gibi görünüyor.

Siz siz olun, sakaya kurban gitmeyin.