ELEKTRONIK TEBLIGATIN SORUNLARI
Dünya Gazetesi 16.1.2018
Geçen yazimda mali idare tarafindan uygulamaya
konulan elektronik tebligat sisteminin kisa özetini yaptiktan sonra bu sistemle
ilgili açilan davalardaki gelismeleri aktarmis, bu sistemde aslinda bir
tebligatin söz konusu olmadigini, ancak bu konunun yargi kararlarinda gündeme
gelmeyecegini belirterek, konuyu bu yazima birakmisti.
Türk Dil Kurumunun Türkçe sözlügüne göre;
teblig, bildirme, duyurma, haber verme,
tebellüg ise gönderileni almaktir. Tebligat ise, yine ayni sözlüge göre,
bildirimden haberdar etmek, bildirimi göndermektir.
Vergi Usul Kanununda (VUK.) teblig kavraminin tanimi
verilmemekle birlikte Kanunun 93. maddesinde teblig esaslari, “(…) hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve
yazilar adresleri bilinen gerçek ve tüzel kisilere posta vasitasiyla, (…) ilan
yolu ile teblig edilir” seklinde belirtildikten sonra, posta yolu ile
teblige iliskin olarak 99. maddede teblig edilecek vesikanin postaya
verilmesinden söz edilmis, 102. maddede ise “teblig olunacak evraki muhtevi zarfin posta idaresince muhataba
verilecegi” hükme baglanmistir. Bu düzenlemelerden anlasildigi kadar ile geçerli
bir teblig isleminden söz edilebilmesi için teblig edilecek evrakin muhatabin adresine teslimi
gerekmektedir. Öte yandan VUK 93/2. maddesinde, idarede teblig yapilmasi,
muhatabin kabul etmesi kosuluna baglamistir. Bir baska deyisle muhatap kabul etmedikçe,
idarede tebligat yapilamaz.
Gerek Tebligat Kanunu gerek VUK uyarinca
hazirlanmis bulunan Tebligat Isletme Usul Ve Esaslarinin 4. maddesinde tebligat
islemi, “hukuki islemlerin muhatabina yada muhatap adina kabule kanunen yetkili
sahislara yazili olarak bildirimi” seklinde açiklanmistir.
Görüldügü gibi tebligat kisaca, karsi tarafa
iletilmesi istenilen hukuki islem veya
belgelerin muhatabina iletilmesidir.
VUK’un
107/A maddesinde; “teblig yapilacak
kimselere, aktardigimiz 93. maddede sayilan usullerle bagli kalinmaksizin, teblige elverisli elektronik bir adres
vasitasiyla elektronik ortamda teblig yapilabilecegi hükme baglanmistir. Madde
ayrica teblig tarihini “muhatabin elektronik adresine” ulasma tarihine göre
hukuki sonuca baglamistir. Kanunun md. 107/A geregince, elektronik imzali teblig evraki, muhatabin
elektronik ortamdaki adresine ulastigi tarihi izleyen besinci günün sonunda
teblig edilmis sayilacaktir.
Idare Genel Tebligi ile teblige
elverisli elektronik tebligat adreslerinin internet vergi dairesi bünyesinde
olusturuldugunu, VUK hükümlerine göre
tebligi gereken evrakin elektronik imza ile imzalanarak, vergi dairesi adina
Baskanlik tarafindan teblig yapilacak muhatabin elektronik tebligat adresine
iletilecegi açiklanmistir. Düzenlemeye göre kisiler elektronik tebligat
sistemine / adreslerine internet vergi dairesi üzerinden kullanici kodu, parola
ve sifreleriyle ulasacaklardir.
Ancak
bu sistemde kisilerin elektronik tebligat adreslerinden söz etmek mümkün
degildir. Elektronik posta, internet kullanicilarinin herhangi bir sunucuyu
kullanarak ag üzerinden baska
kullanicilarla iletisime geçebilmesini saglayan elektronik mesaj iletisim
sistemidir. Elektronik posta, “Basit Posta Aktarim Protokolü (Simple Mail
Transfer Protocol)” kullanilarak, gönderilen iletinin hedeflenen adresi
ulasmasini saglar. [Tamer Soysal, Elektronik Posta Yoluyla Kisilik Haklarina
Elektronik Posta Yoluyla Kisilik Haklarina Müdahaleden Dogan Hukuki Sorumluluk,
Ankara Barosu Dergisi Yil: 65 Sayi: 1 (Kis 2007) sf: 144-167]. Elektronik iletisim adresi, Ticari Iletisim Ve Ticari Elektronik Iletiler Hakkinda Yönetmelik’de, Elektronik
posta ve telefon numarasi gibi elektronik ortamda münhasiran iletisim kurmayi saglayan adres olarak tanimlanmistir.
Ayni sekilde artik sirketler dünyasinin bir parçasi haline gelen Kayitli
Elektronik Posta KEP sistemi, bir elektronik iletinin taraflari veya
muhataplari arasinda KEP hesabi vasitasiyla hukukî ve teknik güvenlige sahip
bir sekilde gönderilip alinmasini
saglamak ve güvenli iletisimde bulunmak
gibi amaçlara dayanmaktadir.
Maliye Bakanliginca kurulan sistem kisilere, üzerinde serbestçe
tasarruf hakkina sahip, ileti gönderip alma olanagi saglayan, iletisim kurma
imkâni veren bir sistem degildir. O halde ilgili mevzuat karsisinda burada bir
elektronik posta adresi yoktur. Olmayan posta adresine de tebligat yapilamaz.
Burada yapilan, yapilmasi ancak ilgilinin kabulüne bagli olan “idarede
teblig”dir. Nasil mi?
Kösemin sinirlari yine
doldu. Gelecek yazimda devam edecegim ve olmasi gereken sistemi veya çözüm
önerimi de yazacagim.