Incelenmekte olanlarin affi

Dr. Bumin DOGRUSÖZ

Dünya Gazetesi 30.08.2016

Kamuoyunda kisaca “Vergi Affi Kanunu” olarak adlandirilan 6736 sayili Bazi Alacaklarin Yeniden Yapilandirilmasi Hakkinda Kanun, 19.8.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayinlanarak yürürlüge girmistir. Kanun, bilindigi gibi, kesinlesmis vergi ve buna bagli olarak dogan fer’i borçlara hem tutar hem de vade itibariyle yeniden yapilandirma olanagi sagladigi gibi ihtilafli olan, dolayisiyla kesinlesmemis borçlara da benzer olanaklari sunmustur. 

Bu arada kanunun yayimi tarihi itibariyle incelemede olan mükellef veya vergi sorumlularinin da, bir baska deyisle haklarinda inceleme baslama tutanagi tutularak incelenmeye baslanmis ve henüz incelemesi sonuçlanmamis olanlarin da, önceki vergi affi kanunlarindaki gibi, ayni olanaklardan yararlanabilmesi öngörülmüstür. 

6736 sayili Kanun’a göre, kanunun kapsadigi dönemlere iliskin olarak kapsama giren vergi ve vergi cezalar açisindan, kanunun yayimlandigi tarihten önce baslanildigi hâlde bu tarihe kadar tamamlanamamis olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk islemlerine devam edilecektir. Bu durumda olan mükellefler / vergi sorumlulari, bu islemlerin tamamlanmasindan sonra tarh edilen vergi ve kesilen cezalara iliskin olarak 6736 sayili Kanun’un olanaklarindan yararlanabileceklerdir. Bu durumda olanlarin, Kanundan yararlanmak için, vergi ve/veya vergi-ceza ihbarnamesinin teblig tarihinden itibaren 30 gün içerisinde, tarhiyati yapan vergi dairesine yazili olarak basvurarak, 6736 sayili Kanun’un kendilerine de uygulanmasini talep etmeleri gerekecektir. 

Mükelleflerin / vergi sorumlularinin bu olanaktan yararlanabilmeleri, tarh edilen vergi ve cezalara karsi dava açmamalari kosuluna baglidir. Dava açma, 6736 sayili Kanun’dan yararlanma olanagini ortadan kaldiracaktir. Kanundan yararlanma talebinde bulunan bir mükellefin, sonradan dava da açmasi halinde, af basvurusu iptal edilecektir. 

Burada mükellefler tarh edilen vergi ve cezalara karsi türleri ve dönemleri itibariyle farkli davranista bulunma olanagina sahiptirler. Örnegin hakkinda 2014 ve 2015 yili için hem cezali kurumlar vergisi hem de cezali katma deger vergisi tarhiyati yapilan bir mükellef, sadece kurumlar vergileri için, hatta sadece 2014 yili için 6736 sayili Kanun’dan yararlanmayi tercih edip, diger cezali tarhiyatlar aleyhine dava açma yoluna gidebilir. 

Bu sekilde müracaat eden mükelleften, tarh edilen verginin yarisi ile kanunun yayimi tarihine kadar hesaplanmasi gereken gecikme faizinin yerine hesaplanacak ÜFE faizi ile kanunun yayim tarihinden müracaata konu ihbarnamelerin teblig tarihine göre olusacak dava açma süresinin sonuna kadar hesaplanacak gecikme zammi toplami talep edilecek, verginin diger yarisi, gecikme faizi ile cezanin tamami kaldirilacaktir. 

Ancak burada kanundan yararlananlarin ödeme süresi, kesinlesmis veya ihtilafli borçlara göre farklilastirilmistir. Burada 6736 sayili Kanun’a göre yukarida aktardigimiz sekilde hesaplanan ve ödenmesi borcun, ilk taksit ihbarnamenin tebligini izleyen aydan baslamak üzere pesin veya ikiser aylik dönemler hâlinde 6 esit taksitte ödenmesi gerekmektedir. Örnegin, kanunun yayim tarihinde sürmekte olan bir vergi incelemesi sonucuna göre mükellefe 17 Kasim’da vergi/ceza ihbarnamesi teblig edilmis ise bu mükellefin 17 Aralik tarihine kadar 6736 sayili Kanun’dan yararlanmak için müracaat etmesi gerekmektedir. Bu mükellefin ödemesi gereken tutara iliskin ilk taksidi 31.12.2016 günü sonuna kadar ödemesi gerekmektedir. Diger taksitler ise subat, nisan, haziran, agustos ve ekim aylarinda ödenecektir. 

Mükellefler inceleme sonucuna göre aleyhlerine tarh olunacak vergi aslina bagli olmayan, örnegin özel usulsüzlük cezalari veya istirak sebebiyle kesilen cezalar gibi cezalar için de 6736 sayili Kanun’dan yararlanabilirler. Böyle bir durumda cezanin sadece %25’i ödenecektir. Bu sekildeki cezalar için müracaat süresi, kosullari ve taksit süreleri de ayni sekildedir. 

6736 sayili Kanun’dan inceleme sonucu ortaya çikacak borçlar için yararlanabilmek, dava açmama kosuluna bagli oldugu gibi, mükellefin uzlasma, tarhiyat öncesi uzlasma veya indirim gibi müesseselerden de yararlanmamis olmasi kosuluna da baglidir. Bu nedenle, tutanak asamasinda tarhiyat öncesi uzlasma müessesesinden yararlanmak istedigini belirtmis olanlarin, 6736 sayili Kanundan yararlanmayi tercih etmeleri halinde, tarhiyat öncesi uzlasma toplantisindan önce, “6736 sayili Kanun’dan yararlanilacagindan tarhiyat öncesi uzlasma talebimizden feragat edilmistir” seklinde bir dilekçe vermelerinde yarar vardir. 

Öte yandan bu sekilde 6736 sayili Kanun’dan yararlanan mükelleflerin, tarh edilen vergi ve ceza tarhiyatinin hata ile malûl oldugu hallerde bunu ileri sürmeleri ve düzeltme talep etmeleri mümkündür. Ileride hatanin idarece kabul edilerek düzeltme yapilmasi halinde, 6736 sayili Kanun’a göre yapilandirilan tutar da, düzeltilebilecektir.