YENİ DEĞERLİ KONUTLAR VERGİSİ
Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ
Dünya Gazetesi 13.2.2020
Mecliste Torba Kanun görüşülürken AK Parti ve
İYİ Parti Grup Başkanvekilleri imzası ile verilen önergelerle Değerli Konutlar
Vergisi baştan sona değişti, adeta yeniden düzenlendi. Yeni düzenlemelere göre
verginin aldığı yeni şekil veya yeni düzenlemeler sonucu ortaya çıkan tabloyu aşağıya
özetliyorum. Ancak sıcak gelişmeyi aktardığım ve kabul edilen önergelerin yasalaşması
zaman alacağından ayrıntıları daha sonraki yazılarıma bırakıyorum.
>
Vergiye tabi konutların belirlenmesinde emlâk vergisi için belirlenmiş değere
itibar edilecek ve bu değerin 5 milyon lirayı aşması halinde konut değerli
kabul edilerek vergiye tabi olacak. Dolayısıyla vergiye tabi konutların
belirlenmesinde TKGM’nin belirlediği değer bakılmayacak ve belirlenmiş değerler
matrah olarak kabul edilmeyecek.
>
TOKİ’nin sahip olduğu konutlar da vergiden istisna edildi.
>Türkiye
sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olan kişilerden hiçbir geliri
olmayanlar ile geliri sadece emekli aylığından ibaret olanlara tanınan istisna
kaldırıldı.
>
Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu
taşınmazları koşulsuz olarak vergiden istisna edildi.
>
Birden fazla mesken nitelikli taşınmazı olanların verginin kapsamına giren en
düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı da vergiden istisna edildi.
>
Bu yeni istisnalar intifa hakkına sahip
olunması hali ile tek meskene hisseli sahip olunması halinde de hisseyi de
kapsayacak.
>
TKGM’nin değer belirleme yetkisi kaldırılıyor. (Ancak geçmişte yapılmış
değerlemelerin akıbeti konusunda önergelerde bir düzenleme yok.)
Bu arada vergi tarifesi de yeniden
düzenlendi. Yeni tarifeye göre:
>
Bina emlâk vergisi değeri, 5 milyon lira ile 7,5 milyon lira arası olanlar : 5
milyonu aşan kısım üzerinden binde 3 oranında
>
Bina emlâk vergisi değeri, 7,5 milyon lira ile 10 milyon lira arası olanlar : 7,5
milyon liralık kısım için 7.500 lira, 7,5 milyon lirayı aşan kısım için binde 6
oranında
>
Bina emlâk vergisi değeri, 10 milyon liradan fazla olanlar: 10 milyon liralık
kısım için 22.500 lira, 10 milyon lirayı aşan kısım için binde 10 oranında
Vergi
ödeyecekler.
Bir önemli yenilik de, gerek 5 milyon
liralık sınırın, gerekse vergi dilimlerinin her yıl yeniden değerleme oranının
yarısı kadar artacak alması. Daha önce yeniden değerleme oranı kadar artış
öngörülmekteydi. Gerçi yıllık artışın emlak vergisindeki gibi yeniden değerleme
oranının yarısı kadar olması öngörülmekle birlikte, Cumhurbaşkanına artış
oranını yeniden değerleme oranına kadar arttırma yetkisi vermektedir.
Bir başka önergeyle de beyan
yükümlülüğü izleyen yıla bırakıldı.
Bu arada TKGM’nin değer belirleme
yetkisi kaldırılmakla birlikte, değişiklik öncesi tespit edilen değerlerin
geçerliliğini sürdürüp sürdürmeyeceği konusu da şu an belirsiz. Eğer bu
düzenlemelere göre belirlenmiş değerler konusunda açılan davalarda mahkemelerce
geçersizliğine karar verilirse sorun çözülmüş olacak. Eğer davalar devam eder
ve mahkemeler bu değeri bilirkişi yolu ile denetlemeye girişirlerse, değerler
geçerli olarak ortada duruyor demektir.
Değişiklikleri kesin olarak Torba Kanun
Teklifinin tümüyle kabul edilerek Meclisin web sayfasına konulmasıyla
göreceğiz. Kesinleşme ise ancak Cumhurbaşkanının Kanunu imzalaması ve Resmi Gazete’de
yayınlanması ile söz konusu olacak.