UYUMLU MÜKELLEFLERDE
VERGİ İNDİRİMİ
Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ
Dünya Gazetesi / 28.4.2020
Bu gün yıllık gelir vergisi beyannamesi için uzatılmış
sürenin son günü (tabii ben yazıyı yazdıktan sonra tekrar uzatılmadı ise). Aynı
zamanda yıllık kurumlar vergisi beyan dönemi içerisindeyiz. Ben de bu nedenle
iki vergiyi de kapsayan bir konuyu, uyumlu mükellef indirimi konusunu ele
alayım dedim.
Bilindiği gibi, 6824 sayılı Kanunla
Gelir Vergisi Kanununun yeniden canlandırılan mülga mükerrer 121. maddesinde
yer alan vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi uygulamasına ilişkin Hazine
ve Maliye Bakanlığı görüşü, 301 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile
açıklanmıştır. Ancak daha sonra anılan maddede 7194 sayılı Kanunla bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu
nedenle geçen yıl verilen beyannamelerle bu yıl verilecek yıllık beyannamelerde
maddenin uygulaması açısından bazı farklar söz konusudur. Bu farklara,
müesseseden yararlanma koşulları aşağıdaki şekilde açıklamak yerinde olacaktır.
> “İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile
bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde
verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni
süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu
şartın ihlali sayılmaz.) olması” koşulu aynen korunmakla birlikte bu
beyannamelerden doğan borçların kanuni süresinde ödenmiş olması koşulu
kaldırılmıştır.
> Beyannamelerden doğan borçların kanuni süresinde ödenmiş
olması koşulu kaldırılmakla birlikte indirimden yararlanılacak dönem yıllık
beyannamesinin verildiği tarih itibariyle, bu beyannamelerden doğarak tahakkuk
etmiş vergilerin tamamının ödenmiş olması koşulu getirilmiştir.
Ancak aşağıdaki hallerde borç mevcut olsa bile “vergilerin
tamamının ödenmiş olması” koşulu ihlal edilmiş sayılmayacaktır.
- Ödemenin,
ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak
ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade
alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra
söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu
tutarının altına düşmesi hâlinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin
mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10’unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş
vergiler
- vergi
kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı
olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında
belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar
ödenmesi hali
- vergi aslı
(vergi cezaları ile fer’i alacaklar dâhil) 1.000 Türk lirasının altındaki
vadesi geçmiş borçlar”
> Madde kapsamına giren ve süresinde verilmesi gereken
beyannameler, yeni düzenlemeyle açıklığa kavuşturulmuştur. Yeni düzenlemeye
göre bu maddede geçen vergi beyannameleri ibaresi, “yıllık gelir vergisi ve
kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar
ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi
dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi
beyannamelerini” ifade edecektir.
Bu değişikliğin gerekçesi, “bu indirim açısından dikkate
alınacak beyannamelerin sınırlanması” olarak açıklanmışsa da, getirilen
düzenlemenin ne sınır getirdiğini veya mevcut düzenlemeye göre hangi
beyannameleri dışarıda bıraktığını, düzenlemeden anlamak mümkün değildir.
Bu aktardıklarımız dışındaki diğer koşullar yönünden, geçen
yıl ile bu yıl arasında bir fark yoktur.
Uyumlu mükelleflere vergi indirimini düzenleyen maddede
yapılan değişiklikler, 1.1.2020 tarihinde yürürlüğe girdiğinden 2020 yılında
verilen veya verilecek olan 2019 yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri
için de uygulanacaktır.
Yapılan değişiklikle mükellefler yönünden kapsamda bir
genişleme olmamıştır. Bu nedenle gelir vergisi mükelleflerinden ticari, zirai
veya mesleki kazançlar dışındaki gelirler dolayısıyla beyanname verenler yine
kapsam dışı kalmıştır.