Kurumlar vergisi degisiklikleri

Dr. Bumin DOGRUSÖZ 

Dünya, 11.8.2016

6728 sayili “Yatirim Ortaminin Iyilestirilmesi Amaciyla Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun” ile vergi kanunlarinda (Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Deger Vergisi Kanunu, Gider Vergileri Kanunu, Harçlar Kanunu, Emlâk Vergisi Kanunu ve Damga Vergisi Kanunu) önemli diger bazi kanunlarda (Icra Ifl as Kanunu, Çek Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Sosyal Güvenlik Kanunu) önemli degisiklikler yapildi. Bunlari ileriki yazilarimda irdeleyecegim. Bu günkü yazimda söz konusu Kanun’la, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapilan degisiklikleri aktarmak istiyorum. 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun muafiyetleri düzenleyen 4. maddesine 6728 sayili Kanunla yeni bir bent eklenerek, bölgesel yönetim merkezleri muafiyeti ihdas edilmistir. Düzenlemeye göre, bütün giderleri kanuni ve is merkezleri yurt disinda bulunan kurumlar tarafindan karsilanan ve bu giderleri Türkiye’deki her hangi bir tam veya dar mükellef kurumun hesaplarina intikal ettirilmeyen (veya kârindan ayrilmayan) bölgesel yönetim merkezlerinin kazançlari kurumlar vergisinden muaf olacaklardir. Yönetim merkezi adi altinda bir mükellefiyet tipi Kanun’da olmadigina göre ancak sermaye sirketi olarak kurulabilecek ve bölgesel yönetim merkezi islevini ifa edecek söz konusu sirketler, Ekonomi Bakanligi’ndan izin alinarak kurulabilecektir. 

Öte yandan düzenlemeye göre, vergiden muaf olacak bölgesel yönetim merkezinin yönetimi altinda Türkiye’de kurulu bir tam veya dar mükellef kurumun bulunmasi, muafiyeti ihlal etmeyecektir. Ancak yönetim merkezinin masraf paylastirmasinda, Türkiye’deki kuruma da paylastirma yapacagindan, bütün giderlerin yurt disina aktarilmasi kosulunun ihlal edilecegi açiktir. Burada tek çözüm, bölgesel yönetim merkezinin, yönetimi altinda Türkiye’deki bir kurumun bulunmasi halinde, Türkiye’deki kuruma da transfer fiyatlandirmasi hükümleri de dikkate alinarak masraf aktarmasi yapabileceginin kabul edilmesidir. Bu konu her halde bir Genel Teblig ile açikliga kavusturulacaktir. 

6728 sayili Kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapilan bir diger degisiklikte, kira sertifikasi ihracina ve sat-kirala-geri al islemlerine konu edilen tasinmazlarin satisindan dogan kazançlarin, gayrimenkul-istirak hissesi satis kazanci (md.5/1-e) istisnasi kapsamindan çikartilarak, uygulama sorunlari dolayisiyla ayri istisnalar olarak düzenlenmesidir. 

Bu degisikle istisnadan yararlanma, fon olusturma ve kullanma gibi konularda farkli düzenlemelere gidilmistir. Örnegin, tasinmaz ticareti veya kiralanmasi ile ugrasanlar, gayrimenkul-istirak hissesi satis kazanci (md.5/1-e) istisnasindan yararlanamazlarken, bu yeni istisnalardan yararlanma olanagi saglanmistir. Bir baska önemli nokta da kiracinin bu kapsamdaki tasinmazlari üçüncü sahislara satisinda, iki yil aktifte bulundurma süresinin hesabinda, tasinmazin finansal kirala sirketinin aktifinde bulundugu sürenin de hesaba katilacak olmasidir. Sat-geri kirala uygulamasina iliskin istisnanin kapsamina, tasinir varliklar da dahil edilmistir. Bir önemli degisiklikte, sinai mülkiyet haklarinda kazanç istisnasi ile ilgilidir. Yasanan sorunlar da dikkate alinarak hem idare hem de mükellefl er açisindan kolay ve uygulanabilir bir sistem kurulmak istenilmis, uygulamada sorun çikartan düzenlemeler, basitlestirilmistir. 

6278 sayili Kanun’la ayrica, yurt disina verilen hizmetlerden saglanan kazançlarin %50’sinin kurum kazancindan indirilmesini düzenleyen hükümde de degisiklik yapilarak, bu olanaktan yararlanacak faaliyetlerin kapsamina “ürün testi, sertifikasyon, veri isleme, veri analizi, Maliye Bakanligi’nca belirlenecek egitim hizmetleri” de dahil edilmistir. Yurt disina verilecek bu hizmetlerden saglanan kazançlarin %50’si de artik, beyan olunan kazançtan indirim konusu yapilarak vergi disinda tutulabilecektir. 

6728 sayili Kanun, transfer fiyatlandirmasi konusunda da önemli degisiklikler getirmistir. Kisaca, iliskinin dogrudan veya dolayli ortaklik kanaliyla olustugu durumlarda, iliskinin varliginin kabulü için aranacak ortaklik, oy veya kâr payi hakki için %10 asgari sinir getirilmis, emsal bedel tespit yöntemlerine islemsel kâr yöntemi eklenmis, pesin fiyat anlasmalarinin geçmise yansitilabilmesi için pismanlik düzenlemesi yapilmis, belli kosullarda kesilecek cezanin %50 indirimli kesilmesi saglanmis ve ayrica uluslararasi anlasmalar dogrultusunda yurt disi iliskileri ile ilgili olarak belgelendirme yükümlülügü getirme yetkisi Bakanlar Kurulu’na verilmistir. (Transfer fiyatlandirilmasi ile ilgili yenilikleri, kanun henüz tasari asamasindayken 14.6.2016 tarihli DÜNYA Gazetesindeki köse yazimda yazmistim. Ayrintilar için o yaziya bakabilirsiniz)