VERGILERDE NELER DEGISIYOR

Dr. A. Bumin DOGRUSÖZ

Dünya Gazetesi / 29.9.2017

Maliye Bakanliginin vergi kanunlarinda muhtelif degisiklikler yapmak üzere bir süredir çalistigi zaten biliniyordu. Nihayet bu çalismalarin bir kismi önceki gün Meclise sunuldu. Bu gün yazi günüm olmamakla birlikte, ben de bu degisikliklerin ekonomik yasami yakindan etkileyecek olanlarini hemen aktarayim istedim.

Pek çok madde ile Bakanlar Kuruluna ve Maliye Bakanligina verilen yetkiler artiriliyor. Bu yetki artirimlari ile nasil düzenlemeler gelecegini ise zaman gösterecek.

En önemli düzenleme emlâk vergisinde.  Bilindigi gibi 2018’de uygulanmak üzere pek çok mahalde arsa ve arazi degerleri fahis derecede arttirilmisti. Bu artirimlarin 2017’de uygulanan  degerlerin % 50’yi astagi yerlerde, arsa ve arazi birim degerleri % 50 arttirilmis olarak kabul edilecek. 2018’i izleyen yillarda da artislar, bu % 50 siniri ile olusan deger esas alinarak –yeniden degerleme oraninin yarisi oraninda-  yapilacak. Bu düzenlemenin emlâk vergisi mükelleflerine bir rahatlama getirecegi açiktir. Bu artis siniri, emlak vergisi degerini esas alan diger vergi ve harçlar açisindan da geçerli olacak. Bu düzenlemenin açilmis davalara etkisini ise bir baska yazida ele alacagim

Vergi Usul Kanununda da önemli degisiklikler var. Özellikle tebligat konusunda önemli degisiklikler gerliyor. Artik MERNIS’de kayitli adresler de mükellefin bilinen adresi olacak ve oraya da tebligat zorunlulugu getiriliyor. Mahkeme dilekçelerinde ve vergi dairelerine verilecek isi birakma bildirimlerinde yazili adresler de geçerli adres olmaktan çikiyor.

Asgari ücretlilerin yil sonuna dogru gelir vergisi tarifesindeki dilim atlamadan kaynaklanan kayiplari kalici sekilde giderilmektedir. 2016 yili için geçici olarak çözülen ve bizim de yazilarimizda kalici hale getirilmesi gerekir dedigimiz öneri, bir anlamda yasama geçmektedir. Asgari ücretliler açisindan olumlu bir düzenleme. Yüksek ücretlilerde ise brüt gelirin 30.000 ilâ 110.000 lira arasi oldugu hallerde uygulanan  % 27 orani % 30’a çikmaktadir. 

Bu arada kurumlara, cari yil kârlarini kurumlar vergisi beyan süresini izleyen ikinci ayin sonuna kadar sermayelerine eklememeleri veya dagitmamalari halinde dagitilabilir kâr üzerinden % 1 oraninda stopaj yapma yükümlülügü getirilmektedir. Söz konusu kârin daha sonra sermayeye eklenmesi halinde bu stopaj iade edilecek, dagitilmasi halinde ise dagitim üzerinden yapilacak stopaja mahsup edilecektir.

Gayrimenkul sermaye iradi sahiplerinin yararlandigi % 25 götürü gider orani % 15’e çekilmektedir. Bu da kira geliri sahiplerini olumsuz etkileyecektir.

Kurumlarin Maliye Bakanligi ile yapacaklari pesin fiyat anlasmalarina iliskin harçlar kaldiriliyor.

Sans oyunlari ile yarisma ve çekilislerde uygulanan % 10’luk verginin orani ise % 20’ye çikartilmaktadir. 

Ödeme emri teblig edilen kisilerin 7 gün içinde mal beyaninda bulunma veya dava açmalarina iliskin süre 15 güne çikartilmaktadir. Ayrica üçüncü sahislara gönderilen ihbarnamelerde üçüncü sahislarin 7 günlük borçlunun kendilerinde bir alacaklari bulunmadigina iliskin bildirim süresi de 15 güne çikmaktadir. Ihtiyati hacizlere karsi 7 günlük dava açma süresi de 15’güne çikartilmaktadir. Bunlar da olumlu düzenlemelerdir.

Her türlü elektronik haberlesme isletmeciligi kapsamindaki –ön ödemeli kartlara yapilan satislarda dahil olmak üzere – tesis, devir, nakil ve haberlesme hizmetleri üzerinden % 5 ile % 25 oraninda alinan gider vergisi orani, % 7,5 olarak sabitlenmektedir. Özel TV abonelikleri ve cep telefonlarina iliskin olarak vergide önemli oranda düsme saglanirken mobil internet saglayiciliginda vergi % 2,5 oraninda artmaktadir. Bu düzenleme de oran karisikligini gidermesi açisindan olumludur.

Cep telefonu sahiplerinin yurt disinda aldiklari roaming hizmetlerinin iletisim sirketlerince kendilerine yansitilmasi KDV’den istisna edilmektedir.

Bankalara borçlu olanlarin veya kefillerinin borca karsilik gayrimenkul teslimlerine iliskin KDV istisnasi (KDVK md.17/4-r) genisletilmekte bu maksatla finansal kiralama sirketlerine yahut finansman sirketlerine tasinmaz teslimleri de istisna kapsamina alinmaktadir.

Özel Tüketim vergisinin de kapsami genislemekte enerji içecekleri, meyve suyu özelligi göstermeyen limonata hariç içecekler ile makaronlarin vergilendirilmesi öngörülmekte, en yüksek orana sahip tasitlar disindaki tasitlar için farkli oran belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna verilmek, daha dogrusu yetki düzenlemesi yapilmaktadir.

Motorlu Tasitlar vergisinde de önemli degisiklikler yapilmasi öngörülmektedir. Kisaca motorlu tasitlar vergileri önemli oranda artmaktadir.

Kurumlar vergisinde ise tasinmaz ve istirak hissesi satis kazancindaki istisna (KVK md. 5/1-e) orani % 75’den % 50’ye indirilmekte, bankalara borçlu olanlarin veya kefillerinin borca karsilik gayrimenkul teslimlerine istisnanin (KVK md. 5/1-f) kapsami genisletilmekte bu maksatla finansal kiralama sirketlerine yahut finansman sirketlerine tasinmaz teslimleri de istisna kapsamina alinmaktadir.

Bankalar, Finansal kiralama sirketleri, faktoring müesseseleri, ödeme ve elektronik para kurluslari, yetkili döviz müesseseleri, varlik yönetimi sirketleri, sigorta ve bireysel emeklilik sirketleri, sermaye piyasasi kurumlarinin kurumlar vergisi orani % 22’ye çikartilmaktadir. Dünya vergi rekabeti içerisinde kurumlar vergisi oranini düsürme egilimindeyken, bizde vergi orani artisinin ayrica tartisilmasi gerekmektedir. 

Bu degisikliklerin detaylarina, getirecekleri ve götüreceklerine ilerideki yazilarimizda daha detayli deginecegiz. Ancak bu degisikliklerin vergi mevzuatinin yarattigi sorunlara veya olusan adaletsizliklere pek fazla merhem olma özelligi yok.

Bu nedenle Türk Vergi Sisteminin tümüyle bir reforma tabi tutulmasi ihtiyaci hâla devam ediyor.