Vergi barisi ve kapsami

Dr. Bumin DOGRUSÖZ

Dünya Gazetesi / 26.07.2016 01:00

Nihayet Vergi Barisi’ni öngören Kanun Tasarisi hazirlandi ve Meclis’e sunuldu. Ancak bu günkü kosullar içerisinde Tasariyi Bakanlar Kurulu’ndan öncelikle geçirmek zaman alacagi için milletvekilleri Süreyya Sadi Bilgiç ve Mustafa Elitas’in kanun teklifi olarak, “Bazi Alacaklarin Yeniden Yapilandirilmasina Iliskin Kanun Teklifi” adi altinda Meclis’e sunuldu. Görünüse göre agustos ayi içerisinde de yasalasacak. 

Yazima “nihayet” diye baslamamin nedeni, “Yatirim Ortaminin Iyilestirilmesi Amaciyla Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Iliskin Kanun Teklifi” içerisinde yer alan “varlik barisi” düzenlemesinden sonra yazdigim, “Varlik Barisindan Önce Vergi Barisi Gerekli” baslikli yazimda mevcut (30.6.2016 tarihli DÜNYA Gazetesi). Yazimda da vurguladigim gibi öncelikli ihtiyaç varlik barisi degil, vergi barisi idi. Zaten bir önceki yazimda da Teklifte yer alan varlik barisini elestirmis (28.6.2016 DÜNYA Gazetesi) ve hatali/eksik yönlerine deginmistim. Sonuçta varlik barisi, simdilerde kanunlasmis bulunan belirttigim teklifin kapsaminda çikartildi ve vergi barisi tasarisi düzenlenerek varlik barisi oraya dahil edildi. 

Yeni vergi barisinin içerisinde neler var? Kisaca bakalim. 

- Vergi Usul Kanunu’na tabi bütün vergiler ile vergi aslina bagli olmaksizin kesilmis vergi cezalarindan 30.6.2016 tarihi itibariyle kesinlesmis olanlarla bu tarih itibariyle ihtilafli halde bulunanlar,

- Emlâk Vergisi (ve bu vergi ile birlikte tahsil edilen tasinmaz varliklarini koruma katki payi) ve motorlu tasit vergileri (Bu vergilerde 2. Taksitler hariç),

- 2016 Haziran dönemi dahil, damga vergisi, özel islem vergisi ve egitime katki payi borçlari

- Gümrük vergilerini ve Gümrük Kanunu’na göre kesilmis cezalar, 

- Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan prim borçlari,

- Sosyal Sigortalar ve Genel Saglik Sigortasi Kanunu uyarinca dogmus prim borçlari, Sosyal Güvelik Destek Primi Borçlari, Topluluk Sigortasi Borçlari, asgari Isçilik Hesaplamasindan kaynaklanan borçlari

- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafindan kesilmis idari para cezalari 

“Bazi Alacaklarin Yeniden Yapilandirilmasina Iliskin Kanun Teklifi” kapsaminda yeniden yapilandirmaya tabi tutulacak. 

Ayrica söz konusu teklifin yasalasma tarihinden önce baslamis, ancak söz konusu tarih itibariyle devam etmekte olan vergi incelemesi sonucu tarh edilebilecek vergi ve cezalar için de kanundan yararlanmak mümkün olabilecektir.

Kanun teklifinde ayrica, 30 Haziran tarihli yazimda da artik gelmesi gerekli dedigim, “matrah artirimi” müessesesi de yeniden ihdas edilmekte. Gelir ve kurumlar vergileri ile katma deger vergisi için mükellefler matrah artirimlarinda bulunarak 2011-2015 yillari hesaplarini inceleme disi tutabilecekler. Ayrica matrah artiriminin, sahte belge kullanma fiili için de geçerli olmasi Teklifte benimsenmis. Bu sekilde belki pek çok haksizligi, pesinen –ancak bedel ödeyerek- önleme olanagi da mükelleflere sunuluyor. 

Teklifle ayrica isletmede bulundugu halde kayitlarda olmayan veya kayitlarda olmasina ragmen isletmede bulunmayan mallarla ilgili kayitlarin düzeltilmesi olanagi da saglaniyor. Ayrica kasa hesaplarindaki tutarsizliklarla, ortaklardan alacak hesaplarinin giderilmesi olanagi da teklifte mevcut. Yapilandirilan borçlarin yine 2’ser aylik vadelerle 18 taksitte, yani 36 ayda ödenmesi olanaginin sunuldugu teklifte, daha önceki kanunlara göre yapilandirilmis borçlarin kalan taksit borçlarini da yeniden yapilandirma yolu açiliyor. 

Bir genel degerlendirme yapacak olursak, simdilik su dört hususa isaret edebilirim.

1) Teklif, dürüst mükellefler, borçlarini vadesinde ödemis mükellefler, kayitlarinda hiçbir usulsüzlük olmayan ve incelenmekten korkmayan mükellefler açisindan, bir haksizliktir.

2) Borçlu mükellefler, kayitlarina güvenemeyen mükellefler için bir nimettir.

3) Kanun sonrasi yarginin is yükü hafifleyecektir. 4. Kanun, eski vergi barislarinin aynisi gibidir. 

Önceki aflar zamaninda da yazmistim. Vergi ve sosyal güvenlik mevzuatinin gri alanlari giderilmedikçe, vergi mevzuati gözden geçirilmedikçe, mevzuatlarin haksiz ve agir ceza sistemleri yeniden kurulmadikça, bu af kanununa kimse “son” demesin. Öncekilerde de yazdigim gibi, sistem ayni kaldikça, ben bu yaziyi her dört – bes senede bir yazarim. 

Bu yazimda teklifi kisaca aktardim. Konulara göre ayrintilar ise gelecek yazilarimda.