Vergi yargisinda istinaf toplantisi
Dünya Gazetesi 22.11.2016
Idari Yargilama Usulü Kanunu’nda 6545 sayili Kanun’la yapilan ve 20.7.2016
itibariyle yürürlüge giren degisikliklerle, genelde idari yargi özelde vergi
yargisi alaninda istinaf sistemi hukukumuza da girmistir. Bu degisiklikler
öncesi iki dereceli olan yargilama sistemi, dava konusuna göre degisen sekilde
tek dereceli, iki dereceli ve üç dereceli olarak olusmustur.
Bilindigi gibi mahkeme kararlarina karsi gidilebilecek yollara “kanun yolu”
denilmektedir. Kanun yollari ise aleyhine basvurulan kararin kesinlesmis olup
olmadigina göre ikiye ayrilmaktadir. Henüz kesinlesmemis yargi kararlarina
karsi gidilebilecek olagan kanun yollari, usul kanunumuzdaki söz konusu
degisiklikten önce “itiraz”, “temyiz” ve “kararin düzeltilmesi” seklindeyken
degisiklikten sonra “istinaf” ve “temyiz” olarak karsimiza çikmaktadir. Kararin
düzeltilmesi ise yolu kaldirilmistir. Olaganüstü kanun yolu ise “yargilamanin
yenilenmesi” müessesesidir. Bir tür olaganüstü kanun yolu olarak nitelendirilen
“kanun yararina bozma” müessesesinin adi da “kanun yararina temyiz” seklinde
degistirilmistir.
Bu yeni sisteme göre artik konusu 5 bin lirayi geçmeyen vergi davalari tek
hâkimle olusan vergi mahkemelerinde görülmekte ve bu hâkim tarafindan verilen
kararlar kesin hüküm teskil etmektedir. Bir baska deyisle bu davalarda
verilecek kararlar aleyhine basvurulacak bir olagan kanun yolu artik
kalmamistir. Bu sekilde tek dereceli bir yargilamanin yargiya erisim hakki, hak
arama özgürlügü ve adil yargilanma hakki karsisindaki durumu ise ögretide
tartismalara yol açmistir.
Vergi mahkemelerinin konusu 5 bin lirayi geçen kararlarina karsi
basvurulabilecek olagan kanun yolu ise istinaf mahkemeleridir. Istinaf
basvurusu süresi 30 gün olup, basvuru usul ve sekli, temyiz basvurusu ile
aynidir. Konusu 100 bin lirayi asmayan davalarda istinaf mahkemelerinin
verecegi kararlar da kesin hüküm teskil edecektir. Çünkü bu davalarda temyiz
yolu kapatildigi gibi karar düzeltme yolu da kaldirilmistir.
Istinaf mahkemelerinin konusu 100 bin lirayi geçen davalara iliskin kararlar
aleyhine ise temyiz yoluna gidilerek Danistay’a basvurulabilecektir. Burada da
basvuru süresi, istinaf mahkemesi kararinin teblig tarihinden itibaren yine 30
gündür. Istinaf mahkemesi önüne gelen dosyada hem maddi olayi degerlendirecek
hem de vergi mahkemesi kararinin hukuki degerlendirmesini yapabilecektir. Ancak
temyiz asamasinda istinaf mahkemesi kararinin sadece hukuki degerlendirmesi
yapilabilecektir. Bir baska deyisle Danistay, istinaf mahkemesi karari hakkinda
bir karar verecektir. Bu nedenle istinaf asamasinda ilk derece mahkemesi
kararinin benimsenmemesi halinde bu karar kaldirilarak yeniden karar
verilecekken, temyiz asamasinda istinaf mahkemesinin kararinin hukuka aykiri
bulunmasi halinde karar bozularak istinaf mahkemesine yeniden karar verilmek
üzere geri gönderilecektir.
Görüldügü gibi idari yargilama usulünde çok önemli degisiklikler
yapilmistir. Bu degisikliklerin sonuç ve aksakliklarini ileriki yazilarima
birakarak, bu degisikliklerin ve yeni düzenin tartisilacagi bir toplantiyi
duyurmak istiyorum.
Istanbul Vergi Merkezi tarafindan bu degisiklikleri ve uygulamada ortaya
çikabilecek sorunlari ele alan bir toplanti düzenlenmistir.
Istanbul Bölge Idare Mahkemesi Baskani Sayin Ahmet Cüneyt Yilmaz’in ve
Istanbul Vergi Merkezi Baskani Prof. Dr. Hakan Üzeltürk’ün açilis konusmalari
ile baslayacak toplanti Prof. Dr. Ates Oktar’in yönetiminde yapilacak.
Toplantida ilk tebligi Galatasaray Üniversitesi E. Ögretim Üyesi Prof. Dr.
Celal Erkut “Idari Yargilama Usulünde Yapilan Degisikliklerin Genel Degerlendirmesi”
basligi ile sunacak. Ikinci teblig ise tarafimdan Idari Yargilama Usulü Kanunu
Isiginda Istinaf Sistemi” basligi ile sunulacak. Üçüncü olarak Danistay E.
Bassavcisi Turgut Candan tarafindan “Idari Istinaf Sistemine Geçisin Temyiz
Kanun Yoluna Getirdigi Degisiklikler” baslikli teblig sunulacak. Sonraki asama,
tartisma ve soru-cevap bölümünden olusuyor.
Toplanti, Istanbul Bölge Idare Mahkemesi’nin konferans salonunda 24 Kasim
Persembe günü saat 14.00 ilâ 17.00 arasinda kamuya açik olarak yapilacak.
Önceden kayitta gerekmiyor.
Hukukçulari ve mali müsavirleri yakindan ilgilendiren bu toplanti, bence
izlenmesi gereken bir toplanti. Benden duyurmasi.