KKM VERGİ
İSTİSNASI ve DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ
Dr. A. Bumin Doğrusöz
Dünya
/ 31.5.2022
28 Mayıs günlü Resmi Gazete’de
yayımlanan 7407 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14. maddesine
eklenen fıkralar ile; Kurumların 31.3.2022 tarihli bilançolarında yer
alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma
hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk
lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay
vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda
söz konusu hesapların dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak
üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar
vergisinden istisna edildi.
Öte yandan Cumhurbaşkanına
istisnayı 30.6.2022 ve/veya 30.9.2022 tarihli bilançolarda yer alan
yabancı paralar itibarıyla da uygulatma konusunda yetkili kılındı.
Bu düzenlemeyi okuyunca aklıma gelen
bir anımı izninizle nakletmek istiyorum. Rahmetli Kemal Unakıtan zamanında
Vergi Konseyi bünyesinde hazırladığımız bir Kanun Tasarı Taslağını, ceza hükümleri
de içermesi sebebiyle ve hata yapmamak adına, zamanın Konsey Başkanı Mustafa UYSAL,
“bir kere de Rahmetli Ord. Prof. Dr. Sulhi DÖNMEZER’e okutalım” demiş ve UYSAL
ile birlikte hocayı evinde ziyarete gitmiştik. Hoca Taslağı okuduktan sonra
bize iki şey söyledi ki, hiç unutamam. Bunlardan birincisi, “Kanun hükmünde
parantez içi düzenleme olmaz, ne söyleyecekseniz açık cümle ile
söyleyeceksiniz” şeklinde idi. Vergici geleneği olarak bizim Taslağımızda
maşallah pek çok parantez içi düzenleme vardı. İkinci söylediği ise Kanun
metninde “ve/veya kullanılamaz, Türkçemiz, cümle yapısına göre birinin diğerini
de kapsayacak şekilde kullanımına elverişli olduğu gibi bazı cümle yapılarında
da diğerini dışlayacak şekilde kullanmaya elverişlidir. Yeter ki cümlenizi
doğru kurun” idi. Ben de Kanun Tasarısı hazırlayıcılarının bilgisine bu anımı sunuyorum.
Yine istisnaya geri dönecek olursak;
geçici 14. madde kapsamındaki istisnaların 2022 yılı sonuna kadar vade sonunda
yenilenen hesaplara da uygulanacağı da yeni düzenlemeyle hükme bağlandı.
Öte yandan, aktardığım gibi,
Cumhurbaşkanına istisnayı 30.6.2022 ve/veya 30.9.2022 tarihli
bilançolarda yer alan yabancı paralar itibarıyla da uygulatma konusunda yetkili
kılındı. Verilen yetkinin genellikle kullanıldığı gerçeğini de dikkate alırsak,
yılın ikinci ve üçüncü geçici vergi bilançolarında gözüken yabancı paralar için
de istisnanın, koşullar yerine getirilirse uygulanacağı şimdiden açık gibi.
Burada, sermaye şirketlerinin kur
korumalı mevduat hesapları için geçenlerde yazdığım, YMM Raporu ile istisna
koşullarının oluştuğunun tevsik edilmesi ve bu raporların vergi idaresine
haziran sonuna kadar teslimi gerektiği konusundaki yazıma da tekrar değinmek
istiyorum. Bu yazım üzerine pek çok olumlu ve olumsuz okuyucu tepkisi aldım.
Olumlu olanlar haklı olduğuma değinirken, olumsuz görüşte olanlar ise söz
konusu raporların hazırlanabilmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir
İdaresi Başkanlığının) açık düzenlemesine ihtiyaç olduğunu vurguluyorlardı.
Olumsuz görüşte olanların gözlüğü ile düzenlemeleri okuyunca, onlara da hak vermek gerektiğini, Genel Tebliğ düzenlemelerin her iki görüşü de desteklemeye elverişli olduğu izlenimine kapıldım. Bence bu konuda Gelir İdaresi Başkanlığnın açıklamalarını izlemekte fayda olduğunu düşünüyorum. Neticede idari anlayış, bu konuda önem taşıyor.
Bu Konu vesilesiyle 3568 sayılı
Kanuna ilişkin olarak gerek Hazine ve Maliye Bakanlığı Genel Tebliğleri ile
özellikle YMM tasdiki konusunda diğer bakanlık ve bağımsız idari otoritelerin
yayınladığı metinleri tekar tekrar okudum. Tam bir mevzuat karmaşası. Pek çok
konuda açık ve net hükümde bulunmak zor. Bu nedenle bu Genel Tebliğlerin,
kurumlar vergisi ve katma değer vergisinde olduğu gibi tek genel tebliğe
indirgenmesinde fayda var. Eğer Gelir İdaresi, bu yönde bir çalışma yaparsa hem
mükellefler hem de meslek mensupları açısından büyük bir hizmeti ifa etmiş
olacaktır.