KOBI BIRLESMELERINE INDIRIMLI VERGI ORANI
Dünya
Gazetesi 16.2.2017
6770 sayili Kanun’un 29. maddesiyle Kurumlar
Vergisi Kanunu’nun 32. maddesine eklenen besinci fikra ile sanayi sicil
belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetinde bulunan küçük ve orta büyüklükteki
isletmelerin (KOBI) birlesmesi halinde, birlesen kurumun birlesmenin
gerçeklestigi – son- hesap döneminde münhasiran üretim faaliyetinden elde
ettigi kazançlari ile birlesilen kurumun birlesme isleminin gerçeklestigi hesap
dönemi dâhil olmak üzere üç hesap döneminde münhasiran üretim faaliyetinden
elde ettigi kazançlarina, kurumlar vergisi oraninin indirimli olarak
uygulanmasi olanaginin yolu açilmistir. Burada birlesmeden söz edilmisse de,
kastedilen devralma suretiyle birlesmedir.
Bu olanagin
devrolunan ve devralan kurumun KOBI olmasi kosuluna bagli olmasi dolayisiyla,
önce KOBI sayilmanin kosullarini belirlemek gerekmektedir. 2005/9617 sayili
Bakanlar Kurulu Karari ile kabul edilen “Küçük ve Orta Büyüklükteki
Isletmelerin Tanimi, Nitelikleri ve Siniflandirilmasi Hakkinda Yönetmeligin”
“Tanimlar” baslikli 4/1. maddesinin (b) bendinde KOBI, “ikiyüzelli kisiden az
yillik çalisan istihdam eden ve yillik net satis hasilati veya mali
bilançosundan herhangi biri kirk milyon Türk Lirasini asmayan ve anilan
Yönetmelikte mikro isletme, küçük isletme ve orta büyüklükteki isletme olarak
siniflandirilan ekonomik birimler veya girisimler” olarak tanimlanmistir.
Dolayisiyla getirilen indirimli orandan yararlanma kosullari açisindan KOBI;
devralmanin gerçeklestigi tarihten önceki hesap döneminde ikiyüzelli kisiden az
yillik çalisan istihdam eden ve ayni hesap dönemine iliskin gelir tablosunda
yer alan yillik net satis hasilati veya bu dönemin sonunda çikarilan bilançonun
aktif toplamindan herhangi biri kirk milyon Türk Lirasini asmayan isletmeleri
ifade etmektedir.
Çalisan
sayisinin hesabinda birlesmenin gerçeklestigi tarihten önceki hesap döneminde
verilmis sigorta bildirgelerinde gözüken toplam çalisan sayisinin ortalamasi
(1/12’si) alinacaktir. KOBI’lerin münhasiran üretim faaliyetlerinden elde
ettikleri kazançlarina kurumlar vergisi oraninin indirimli olarak
uygulanabilmesi için aranan kosullari asagidaki sekilde saymak mümkündür
•
Birlesmenin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19/1. maddesinde yer alan yer alan
devir sartlarini tasimasi,
• Devrolan
ve devralan kurumlarin KOBI niteliginde olmasi (KOBI niteliginde olmayan
kurumlarla gerçeklestirilen devirler dolayisiyla anilan fikra hükümlerinden
yararlanilmasi mümkün bulunmamaktadir),
• Devrolan
ve devralan kurumlarin devir tarihi itibariyla sanayi sicil belgesini haiz ve
fiilen üretim faaliyetiyle istigal eden kurumlardan olmasi (sanayi sicil
belgesine haiz olmakla birlikte fiilen üretim faaliyetiyle ugrasmayan veya
fiilen üretim faaliyetiyle ugrasmakla birlikte sanayi sicil belgesine sahip
olmayan KOBI’ler, diger sartlari tasisalar dahi bu fikra hükümlerinden
yararlanamazlar).
Yukarida
aktardigimiz kosullari saglayarak birlesen KOBI’lerden, devralinan kuruma devir
tarihinde sona eren hesap döneminde münhasiran üretim faaliyetinden elde ettigi
kazançlarina, devralan kurumun ise devrin gerçeklestigi hesap dönemi dahil
olmak üzere üç hesap döneminde münhasiran üretim faaliyetinden elde ettigi
kazançlarina, kurumlar vergisi orani indirimli olarak uygulanacaktir. Örnegin
aktardigimiz kosullarla 2017 yilinda (A) kurumunun (B) kurumunu devralmasi
halinde, (B) kurumunun 1/1/2017’den devir tarihine kadar olan, devralan (A)
kurumunun ise 2017, 2018 ve 2019 hesap dönemindeki münhasiran üretim
faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarina, kurumlar vergisi orani indirimli
olarak uygulanacaktir. Bu kurumlarin üretim faaliyetleri disinda elde ettikleri
kazançlar ise normal kurumlar vergisi oranina göre vergilendirilecektir.
Indirimli oran, münhasiran üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara
uygulanacagindan, devralan kurumun muhasebe kayitlarini, üretim faaliyetlerine
iliskin kazançlarini diger kazançlarindan ayirmaya elverisli sekilde tutmasi
gerekmektedir.
Devralan
kurumun devir tarihinden sonra, devir tarihinde ugrasi konusu olmayan yeni bir
ürerim alaninda da faaliyete baslamasi halinde, bu yeni üretim faaliyetlerinden
elde edilen kazançlarda kalan süre için indirimli orana tâbi olacaktir. Öte
yandan devir isleminden sonra devralan kurumun KOBI niteligini kaybetmesi,
münhasiran üretim faaliyetinden elde ettigi kazançlarina indirimli vergi oranini
uygulamasina engel teskil etmeyecektir. Çünkü kanun, kosullari sadece devir
tarihi itibariyle aramistir. Devir tarihi ise birlesme isleminin Ticaret
Siciline tescil tarihidir.
Uygulanacak
indirimli oran, henüz belli degildir. Bu oran, kanunun verdigi yetki uyarinca
Bakanlar Kurulu tarafindan belirlenecektir. Kanun bu konuda Bakanlar Kuruluna,
kurumlar vergisi oranini %75’e kadar indirme, yani % 5 olarak belirlemeye kadar
yetki vermistir. Ayrica Bakanlar Kurulu, bu indirim oranini sektörler, is
kollari, üretim alanlari, bölgeler, hesap dönemleri itibariyla ya da orta ve
yüksek teknolojili ürün üreten veya imalatçi ihracatçi kurumlar için ayri ayri
veya birlikte farklilastirmaya da yetkili kilinmistir.
KOBI
birlesmeleri için getirilen bu tesvikin, kiskirtici olabilmesi ve anlamini
kazanabilmesi için indirimli vergi oraninin bir an önce açiklanmasi
gerekmektedir. Öte yandan bu orani saptarken dikkatli davranmak da
gerekmektedir. Çünkü Bakanlar Kurulu’na, indirim oranini saptadiktan sonra, bu
orani tekrar normal oranlara getirme yetkisi verilmemistir. Yani indirimli
oranlar kalici olacaktir.