Torba Kanun Çikmayinca

12.07.2010 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 4648 görüntülenme YAZDIR

Torba Kanun Çikmayinca
12 Temmuz 2010, A.Bumin DOGRUSÖZ

Yazimiza önce Anayasa Mahkemesinin iki kararini hatirlatmakla baslayalim.

Hatirlatmak istedigimiz birinci karar, ücretlilerin vergilendirilmesi ile ilgili. 5479 sayili yasanin 1. maddesiyle Gelir Vergisi Yasasi’nin 103. maddesinde yer alan Gelir Vergisi tarifesi degistirilerek ücretlilerde yüzde 15-20-25-30-35, diger Gelir Vergisi yükümlülerinde yüzde 20-25-30-35-40 olarak uygulanan ikili tarife, dört oranli tek tarife haline getirilmis, Gelir Vergisi’ne tabi tüm gelirlerin, yüzde 15-20-27-35 arasinda degisen oranlara göre vergilendirilecegi öngörülmüs, diger gelir unsurlariyla birlikte ücret gelirleri de dilim oranlari ve tutarlari degisen yeni tarifeye tabi tutulmustu.8 Ocak 2009 günlü Resmi Gazete’de yayimlanan E. 2006/95 K. 2009/144 sayi ve 15.10.2009 tarihli karari ile Anayasa Mahkemesi, 5479 sayili kanunun 1. maddesiyle degistirilen Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yer alan “40.000 YTL’den fazlasinin (2010 yili tarifesine göre den fazlasinin) 40.000 YTL’si için 9190 YTL” ifadesinden sonra gelen “…fazlasi yüzde 35 oraninda…” ibaresinin, “ücret gelirleri” yönünden anayasaya aykiri olduguna ve yayimindan 6 ay sonra yürürlüge girmek üzere iptaline karar vermisti.

Bunun üzerine Bakanlar Kurulu Yasama Organina sevk ettigi ve halen gündemde sira bekleyen Torba Kanun Tasarisi ile ücretliler için kismen farklilik öngören yeni bir tarife öngörmüstü. Ücretlilerde uygulama yillik tarifeye göre yapildigindan, bu yeni tarifenin 1 Ocak 2010 tarihinde yürürlüge girmesi öngörülmüstü.

Hatirlatmak istedigimiz ikinci karar ise, tarh zamanasimi ile ilgili. Vergi Usul Kanunu’nun 114. maddesinin “vergiyi doguran olayi izleyen yilbasindan itibaren bes yil içinde tarh ve teblig edilmeyen vergiler zamanasimina ugrar.” hükmü ile belirlenen tarh zamanasimi süresinin hesabinda “vergi dairesince matrah takdiri için takdir komisyonuna basvurulmasi(nin) zamanasimini durdur”acagina iliskin düzenlemesi, daha önce de çesitli yazilarimizda da belirttigimiz gibi  Anayasa Mahkemesinin E.2006/124 K. 2009/146 sayi ve 15.10.2009 günlü karari ile anayasaya aykirilik bulunarak iptal edilmisti. 8 Ocak 2010 günlü Resmi Gazete’de yayimlanan bu karar ile kararin yürürlüge giris tarihi de “yayimindan alti ay sonra” seklinde belirlenmisti.

Bunun üzerine Bakanlar Kurulu Yasama Organina sevk ettigi ve halen gündemde sira bekleyen ayni Torba Kanun Tasarisi ile VUK’un 114. maddesinin iptal edilen fikrasinin yeniden düzenlenmesini öngörmüs ve takdir komisyonunda geçen sürenin zamanasimini durduracagi ancak duran sürenin bir yili geçemeyecegi” hükmüne Tasarida yer vermisti. Tasarinin bir baska maddesiyle de VUK’a eklenmesi öngörülen geçici 28. maddeyle, 1.1.2005 tarihinden önceki dönemlere iliskin olarak Torba Kanun Tasarisinin Kanunlasmasindan önce takdir komisyonuna sevk edilmis dosyalar için takdire dayali olarak tarh edilecek vergilerde zamanasimi süresinin sonunun 31.12.2012 olarak belirlenmesi öngörülmüstü.

Torba Kanun Tasarisi ile getirilmesi öngörülen bu düzenlemeleri daha önceki yazimizda irdelemistik.

Ancak Torba Kanun Tasarisi, Anayasa Mahkemesinin öngördügü 6 aylik süre içinde yasalasamamistir. Yani 8 Temmuz günü Anayasa Mahkemesi Kararlari yürürlüge girmistir.

Bu yazimizda bu kararlarin yürürlüge girmesinin sonuçlarini irdelemek istiyoruz.

Önce ücret vergilemesini ele alalim. Torba Kanun Tasarisi yasalasip da yürürlüge girinceye kadar artik düzenlenecek bordrolarda % 35 orani uygulanamaz. Bu oran uygulanamayinca, artik vergilemenin ücretliler için, bir önceki orana göre yapilmasi gerekmektedir. Yani brüt ücret 50.000 Lirayi assa dahi, dikkate alinmasi gereken vergi orani olarak % 27’nin nazara alinmasi gerekmektedir.

Zamanasimi konusuna, bu konuda maddelere gelince. Takdir komisyonunda geçen sürenin zamanasimini durduracagina iliskin hükmün iptali, hukuk aleminde yer almistir. Geçmiste (8 Temmuz 2010’dan önce) yapilip,  tarh ve teblig edilmis vergiler açisindan, takdir komisyonunda geçen sürelerin, zamanasimini uzatmasi artik mümkün degildir. Bu tarhiyatlarin tamami, eger dava konusu ise, bize göre iptale mahkûmdur.

Geçmisle ilgili olarak Vergi Usul Kanununa eklenmesi öngörülen hükmün ise, zamanasimi konusunun, özellikle artik zamanasimina ugramis tarhiyatlar için geçmise etkili sekilde düzenlenmesi, dolmus zamanasimi süresinin kanunla bile uzatilmasinin hukuken mümkün olmamasi sebebiyle, Torba Kanununun ileride kabulünden önce teblig edilmis tarhiyatlar açisindan bir anlam ve degeri kalmamistir. Kanuna eklenmesi öngörülen geçici 28. madde ancak, ileride Torba Kanunun yayimindan sonra tarh ve teblig edilecek vergiler için bir anlam tasimasi söz konusu olabilir ki, bu da hem esitligi, hem vergi adaletini zedeleyecektir ve Anayasa aykiri olacaktir.

Bu nedenle Torba Kanunun Meclis Genel Kurulunda görüsülmesi sirasinda, Vergi Usul Kanununa geçici 28. Maddeyi ekleyen maddenin (md.16) Tasari metninden çikartilmasi yerinde olacaktir.

Referans Gazetesi / 12.7.2010