REFERANDUM VE SEHIR
EFSANELERI
Dünya Gazetesi / 13.4.2017
Referanduma 3 gün kaldi. Bilindigi gibi
referandumda kullanilacak birlesik oy pusulasi farkli renklerle birbirinden
ayrilmis iki bölümden olusuyor. “Evet” tercihinin yer aldigi hane beyaz iken,
“Hayir” tercihi ise kahverenginden olusuyor.
Referanduma sayili günler kala sosyal medyada,
oylarin nasil kullanilmasi halinde geçerli olacagi veya olmayacagi yönünde
türlü iddialar yayilmaya basladi. Kimine göre oylarin geçerli olmasi için
“tercih mührünün “evet” veya “hayir” yazisinin tam üstüne basilmasi gerekiyor.
Kimine göre ise bu bir tuzak. Mührün, yazinin üzerine basilmasi halinde
okunamayacagindan oy geçersiz olacak. Ben bunlara gülüp geçiyorum. Ama yine de
Habertürk gazetesinde yer alan ve Istanbul Sisli Ilçe Seçim Kurulu Baskanligi
görevlilerince yapilan, “Evet” tercihinin yer aldigi beyaz alana veya “Hayir’
tercihinin yer aldigi kahverengi alana mührün basilmasi halinde oy kullanma
isleminin geçerli olacagi yönündeki açiklamalarini aktaralim. Oyun geçerli
olmamasi için önemli olan, mührün diger renge tasmamasi. Baskaca bir kosul yok.
Daha bir sürü sehir efsanesi dolasiyor.
Bütün bu tartismalar içerisinde ben de, oy ne zaman geçerli
sayilir ne zaman sayilmaz sorusunun cevabini aktarayim dedim. Tabii ki böyle
bir sorunun cevabinin aranmasi gereken yer, ilgili Kanun. 298 sayili Seçimlerin
Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkinda Kanunun 101. maddesi, geçerli
olmayacak oy pusulalarini su sekilde saymistir. (Madde genel seçimlere ve
kullanilacak mührün “evet” seklinde olmasina göre kaleme alinmistir. Ancak
referandumda kullanilacak mühür “tercih” seklinde olacagindan ben de maddeyi
kullanilacak mühre göre uyarlayarak aktariyorum)
1. Sandik kurulunca verilen ve o seçim için düzenlenmis biçim
ve renkte olmayan,
2. Arkasinda “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu”
filigrani bulunmayan,
3. Arkasinda sandik kurulu mührü bulunmayan,
4. Hiçbir yerine “TERCIH” mührü basilmamis olan,
5. Tercihe göre ayrilmis alanlardan her ikisinede “TERCIH”
mührü basilmis olan,
6. Tercihe göre farkli renklerle ayrilmis alanlardan digerine
tasmis “TERCIH” mührü bulunan,
7. Sandigin ait oldugu seçim çevresinden baska bir seçim
çevresi için düzenlenmis olan,
8. Bütünlügü bozulacak sekilde yirtilmis veya koparilmis
olan,
9. Üzerine “TERCIH ” mührü disinda veya “TERCIH” mührü yerine
herhangi bir özel isaret, herhangi bir isim, imza kasesi, mühür veya parmak izi
basilmis olan,
10. Üzerinde tercihe göre ayrilmis bölümleri belirgin bir
sekilde ve özel olarak karalanmis, çizilmis veya isaretlenmis olan,
11. Üzerinde yer alan matbu yazilarin ve sekillerin disinda
yazilar veya harfler veya sayilar yazilmis veya sekiller çizilmis olan,
birlesik oy pusulalari geçerli olmayacaktir.
Ancak Anilan
maddeye göre asagidaki hallerde oy pusulalari geçersiz kabul edilmeyecektir.
1. Zarflarin açilmasi veya oylarin okunmasi sirasinda
yirtilmasi.
2. Bütünlügü bozulmaksizin bir kisminin kazaen yirtilmasi.
3. Herhangi bir sekilde lekelenmis olup da bunun özel olarak
isaret koymak amaciyla yapildiginin anlasilamamasi.
4. Birlesik oy pusulasinin katlanarak zarfa konulmasi
sebebiyle “TERCIH” mührü ile oy pusulasinin arkasina basilan sandik kurulu
mühür izinin oy pusulasinin diger kisimlarina geçmesi.
5. Tercihe göre ayrilmis alana basilan “TERCIH” mührünün alani
ayiran çizgiye tasmis olmasi.
6. Tercihe göre ayrilmis alanlardan bir digerine tasmamak
kaydi ile, bir ALANA birden çok “TERCIH” mührü basilmasi.
Ben oyun
geçerlilik ve geçersizlik hallerini aktardim. Bir zahmet, siz de dikkat edin.
Ama önce oy kullanmaya gidin.