VERASET VERGISINDE 2019 ISTISNALARI VE TARIFE
Dr. A. Bumin DOGRUSÖZ
Dünya Gazetesi / 3.1.2019
Servet transferinden alinan Veraset ve Intikal
Vergisi, Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk defa 12.4.1926'da yayinlanarak yürürlüge
giren "Veraset ve Intikal Vergisi Hakkinda Kanun" ile Türk vergi
sistemi içindeki yerini almistir. 15.6.1959'da yayinlanarak yürürlüge giren
7338 sayili "Veraset ve Intikal Vergisi Kanunu" ile de yerini
saglamlamistir.
Bu verginin bütçe gelirleri içerisindeki
yeri fazla degildir. Ancak buna ragmen servet intikallerinin vergilendirilmesinin
sebebi, servetin ayri bir mali gücü temsil etmesidir. Anayasamizin 73/1.
maddesinde yer alan "Herkes kamu giderlerini karsilamak üzere mali gücüne
göre vergi ödemekle yükümlüdür" hükmü ile benimsenmis olan mali güç
ilkesi, gerek veraset yoluyla gerekse bagis gibi karsiliksiz intikaller sonucu
servet edinen kisilerin, mali güçlerinde bir artis oldugu düsüncesi ile vergilendirilmesini
gerektirmektedir. Bu noktada "Vergi yükünün adaletli ve dengeli dagilimi
maliye politikasinin sosyal amacidir" seklindeki, söz konusu maddenin 2.
fikrasi hükmünün de servet intikallerinin vergilendirilmesi gerektigine isaret
ettigi söylenebilir. Doktrinde servet
intikallerinin vergilendirilmesindeki bir diger amacin, gelir ve servet
dagilimindaki dengeyi saglamak oldugunu savunan görüsler de mevcuttur.
7338 sayili Kanunun 4/2. maddesinde, “(b), (d) ve (e) bentlerine göre
her bir takvim yilinda uygulanacak istisna hadleri, önceki yilda uygulanan
istisna hadlerine bu yila iliskin olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarinca
belirlenen yeniden degerleme oraninda artis yapilmak suretiyle tespit olunur”
hükmüne, Kanununun 16/3. maddesinde ise "Vergi tarifesinin matrah dilim
tutarlari, her yil bir önceki yila iliskin olarak Vergi Usul Kanunu uyarinca
belirlenen yeniden degerleme oraninda artirilmak suretiyle uygulanir” hükmüne yer
verilmistir. Bu düzenlemeler ile veraset ve intikal vergisinde uygulanan gerek
istisnalarin gerekse tarifenin, her yil enflasyona karsi korunmasi
saglanmistir.
Biz de bu yazimizda yukarida
aktardigimiz düzenlemeler soncunda 2019 yilinda uygulanacak istisna tutarlari
ile 2019 vergi tarifesini aktarmak istiyoruz. Yeniden degerleme uygulamasi sonucu,
2019 yilinda uygulanacak tutara bagli istisnalar asagidaki sekilde
olusmustur.
-
Evlatliklar dâhil, fürug ve esten her birine isabet eden miras
hisselerinde 250.125,- TL (2018’de bu tutar 202.154,- TL idi) (fürug bulunmamasi
halinde ese isabet eden miras hissesinde 500,557,- TL (2018’de bu tutar 404,556,-
TL idi) ) kismi 2019 yilinda vergiden istisna olacaktir.
- Ivazsiz
suretle meydana gelen intikallerin ise 2019 yilinda 5.760,- TL (2018 yilinda 4.656,-
TL idi) kismi vergiden istisnadir.
- Para ve mal üzerine düzenlenen
yarisma ve çekilisler ile 5602 sayili Sans Oyunlari Hasilatindan Alinan
Vergi, Fon ve Paylarin Düzenlenmesi Hakkinda Kanunda tanimlanan sans
oyunlarinda kazanilan ikramiyelerde ise istisna tutari 2019 yilinda 5.760,- TL
(2018 yilinda 4.656,- TL idi) olarak uygulanacaktir.
Veraset Ve Intikal vergisinin 2019
tarifesi ise asagidaki sekildedir.
Matrah |
Verginin Orani (%) |
|
Veraset Yoluyla |
Ivazsiz |
|
Ilk 290.000 TL için |
1 |
10 |
Sonra gelen 700.000
TL için |
3 |
15 |
Sonra gelen 1.500.000
TL için |
5 |
20 |
Sonra gelen 2.700.000
TL için |
7 |
25 |
Matrahin 5.190.000
TL’yi asan bölümü için |
10 |
30 |
Veraset
dolayisiyla mirasçilar tarafindan verilmesi gereken beyannameler için süreler
degismemistir. Onlari da asagida aktaralim. Veraset yoluyla gerçeklesen
intikallerde:
a) Ölüm
Türkiye'de gerçeklesmis ise mükelleflerin Türkiye'de bulunmalari halinde ölüm
tarihini izleyen dört ay içinde, mükelleflerin yabanci bir ülkede bulunmalari
halinde ölüm tarihini izleyen alti ay içinde;
b) Ölüm
yabanci bir memlekette gerçeklesmis ise mükelleflerin Türkiye'de bulunmalari
halinde ölüm tarihini izleyen alti ay içinde, mükelleflerin miras birakanin bulundugu
ülkede olduklari takdirde ölüm tarihini izleyen dört ay içinde, mükelleflerin miras
birakanin bulundugu yerin disinda baska bir yabanci ülkede olduklari takdirde
de ölüm tarihini izleyen sekiz ay içinde;
c) Gaiplik
halinde, gaiplik kararinin ölüm siciline kaydolundugu tarihi izleyen bir ay
içinde;
2. Bagis ve
diger suretle gerçeklesen intikallerde mallarin hukuken iktisap edildigi tarihi
izleyen bir ay içinde;
beyannamenin
verilmesi gerekmektedir. Veraset vergisinin süreksiz mükellefiyet olusturmasi
sebebiyle söz konusu beyanname kagit ortaminda verilebilmektedir.
Yukarida aktardigimiz istisna
tutarlari ile tarife, vefat veya bagis yoluyla 2019 yilinda gerçeklesen
intikaller için uygulama alani bulacaktir. Intikal 2018 yilinda gerçeklesmekle
birlikte beyanname verme süresi 2019’e sarkan vergiyi doguran olaylara, 2018
için geçerli istisna tutarlari ve tarife uygulanacaktir.