VERGI USUL KANUNU TASARISI -
4
(21.1.2016 / Dünya Gazetesi)
Vergi mükelleflerinin vergi mevzuatini, bu mevzuatla ilgili
diger hukuki düzenlemeleri, muhasebe hukukunu ve uygulamasini ve diger mali
konulari , ilgili mesleklerde faaliyet gösterenler kadar bilmesini her halde
kimse bekleyemez. Bu nedenle mükelleflerin, ilgili meslek mensuplarindan yardim
ve destek almalari pek çok halde gereklilikten de öte zorunluluktur.
Vergi mükelleflerinin vergi idaresi ile ihtilaf çiktiktan
sonra yargilama esnasinda bir avukattan hukuki destek almasi , hatta
durusmalarda mali müsavirini dinletmesi, son derece dogal ve yasal hakkidir.
Ancak vergi idaresi ile ihtilaf iliskisi iliski, sadece
yargilama asamasindan ibaret degildir. Ihtilafin öncesinde genellikle inceleme
asamasi vardir. Sonra uzlasma gibi ihtilafin idari asamada çözülmesine iliskin
müesseseler vardir. Ve bütün bu asamalar veya müesseseler, mükelleflerin
genellikle mali ve hukuki yardim ihtiyaci duydugu asamalardir. Bütün bunlar
aslinda savunma hakki kapsaminda olan konulardir.
Acaba bu asamalarda,
mükellefin ilgili mesleklerden
destek alma hakki Vergi Usul Kanunu Tasarisi Taslagina nasil yansimis. Bir
bakalim.
Inceleme sirasinda, özellikle tutanak asamasi mükelleflerin
en fazla hukuki ve mali destek duyacaklari asamadir. Buradaki destek alma
hakkini Vergi Denetim Kurulu da kabul etmektedir. Nitekim Kurulun web
sayfasinda yayimlanan ve hukuken bir brosür niteliginde olan Mükelleflerin Hak
ve Yükümlülükleri Brosüründe bu konuda su açiklama yer almaktadir: “Mükellef
vergi incelemeleri ile ilgili görüsmelere, defter ve kayitlarla ilgili olan
yetkili Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müsavir ve Yeminli Mali
Müsavirler veya avukatlarin kendisiyle birlikte katilmasini saglamak ya da
kendisini temsilen yetkili bir temsilcisini göndermek hakkina sahip
bulunmaktadir. (Mükellefi temsilen gelen kisilerin yasal olarak
yetkilendirilmis olmalari ve temsil belgesinin görüsmeler baslamadan önce
inceleme elemanina verilmesi gerekir.)” Simdi bu düzenlemenin Vergi Usul Kanunu
Tasari Taslaginin inceleme tutanaklari ile ilgili maddesine aynen aktarilmasi
gerekir ki, bu bir mükellef hakki olabilsin.
Bu öneriyi, uygulamada görülen sikintilara dayanarak
getiriyorum. Çünkü hala pek çok mükelleften tutanak alinmasi sirasinda, destek
alma hakkina pek saygi gösterilmiyor. Degil bu hakkin hatirlatilmasi,
muhasebecinin dahi tutanak asamasinda disarida beklemesinin iyi olacaginin
söylendigi olaylar, hala tek tük de olsa karsimiza çikiyor.
Inceleme tutanaklari, pek çok halde mükellef açiklama ve
beyanlarini da içerdiginden çok önemli belgelerdir ve yargi nezdinde de ikrar
ve / veya delil olarak kabul edilmektedir.
Mükellefler aleyhine hazirlanan Raporlarin
degerlendirildigi komisyonlarda mükelleflerin dinlenme hakki ve dolayisiyla
dinlenme sirasinda hukuki veya mali konularda ilgili meslek mensuplarindan
destek alma hakki da yasa da yoktur. Bu hak, her ne kadar bir Yönetmelik ile
kabul edilmis olsa da yasal teminata kavusturulmasinda yarar vardir.
Uzlasma ve Tarhiyat Öncesi Uzlasma Komisyonlarinda temsil
konusunda da, mükellefin bagli bulundugu meslek odasindan bir temsilci ile 3568
sayili Kanuna göre kurulmus meslek odasindan bir meslek mensubunu bulundurabilecegi,
Taslak’da hükme baglanmistir. Ancak burada Avukatlik mesleginin dikkate
alinmamis olmasi, bir büyük eksikliktir. Mevcut Kanundaki düzenlemenin yeni
taslaga aktarilirken mevcuttaki bu eksikligin de giderilmesinde yarar vardir.
Taslak’da daha pek çok düzenleme de mükellef haklari gözetilmemistir.
Bu nedenle Taslagin, idarenin yetkilerini güçlendirilmesi ve her konuda esasi
düzenleme yetkisinin Idareye verilmesi konusundaki hassasiyetinin, mükellef
haklari yönünden de olmasi gerekmektedir.