ASLA BAGLI OLMAYAN CEZALARDA
YAPILANDIRMA
Dr. A. Bumin DOGRUSÖZ
Dünya / 20.9.2016
Vergi Usul Kanunu’muzda “vergi ziyai
cezasi” seklinde adlandirilan idari para cezasi, kayba ugratilan vergi kosuluna
baglanmis ve asla bagli bir ceza olarak düzenlenmistir. Buna karsilik, “birinci
veya ikinci derece usulsüzlük” veya “özel usulsüzlük” seklinde adlandirilmis
idari para cezalari ise vergi kaybinin olusmasi kosusuna baglanmaksizin
düzenleme konusu yapilmistir. Dolayisiyla bu yaptirimlarin uygulanmasina temel
olacak bir vergi asli kaybi söz konusu degildir. Bu nedenle de 6736 sayili Bazi
Alacaklarin Yapilandirilmasina Iliskin Kanun’da, vergi aslina bagli olmayan söz
konusu yaptirimlar için, asla bagli olmayan cezanin kesinlesmis olup olmamasina
göre özel düzenlemeler getirilmistir.
Kanunun yayimi tarihi itibariyle
kesinlesmis asla bagli olamayan cezalarin, kanundan yararlanilmak istenilmesi
halinde, %50’si kaldirilacaktir. Vergi aslina bagli olmayan cezalarin ihtilafli
alacak halinde bulunmasi durumunda, kanundan yararlanmak üzere basvuru
yapilmasi durumunda ödenecek tutarlarin hesabina esas oranlar kanunda su
sekilde düzenlenmistir.
-
Kanunun yayim tarihi olan 19.8.2016 itibariyle, vergi mahkemeleri nezdinde dava
açilmis veya dava açma süresi geçmemis olan asla bagli olmayan cezalarin %25’i
- Kanunun yayim tarihi olan 19.8.2016 itibariyle, vergi mahkemelerince verilmis
son kararin iptal karari olmasi hâlinde cezalarin %10’u,
- Kanunun yayim tarihi olan 19.8.2016 itibariyle, vergi mahkemelerince verilmis
son kararin cezanin onanmasi yönünde olmasi halinde cezalarin %50’si,
- Kanunun yayim tarihi olan 19.8.2016 itibariyle, vergi mahkemelerince verilmis
kararin kismen iptal, kismen tasdik karari olmasi hâlinde tasdik edilen ceza
tutarinin %50’si ile iptal edilen ceza tutarinin %10’unun toplami,
- Ihtilafa iliskin olarak 19.8.2016 tarihi itibariyle verilmis son kararin
temyiz veya itiraz mercii karari olmasi halinde Kararin;
* vergi mahkemesinin tasdik kararinin bozulmasi yönünde olmasi hâlinde cezanin
%25’i,
* vergi mahkemesinin tasdik kararinin onanmasi yönünde olmasi hâlinde cezanin
%50’si,
* vergi mahkemesinin iptal kararinin bozulmasi yönünde olmasi halinde %25’i
* vergi mahkemesinin iptal kararinin onanmasi yönünde olmasi halinde %10’u
Ceza muhatabinin Kanunda belirtilen süre ve sekilde, pesin veya taksitler
halinde yukaridaki oranda tamamen ödeme yapmasi halinde cezalarin tahsilinden
vazgeçilecektir.
Yukaridaki uygulama sadece, asla bagli
olmayan cezanin bagimsiz bir dava konusu edilmesi halinde yapilmayacaktir. Asla
bagli olamayan cezanin, bir verginin asli ve cezasi ile birlikte dava konusu
edilmis oldugu hallerde de, davaya konu asil ve cezadan bagimsiz olarak, asla
bagli ceza için 6736 sayili kanundan yararlanmak için müracaat olanagi vardir.
Bu durumda yine yukaridaki sekilde uygulama yapilacaktir. Örnegin bir
mükellefin, aleyhine tarh edilmis cezali kurumlar vergisi ile özel usulsüzlük
cezasini birlikte dava etmis olmasi halinde, cezali kurumlar vergisi
tarhiyatina iliskin olarak 6736 sayili Kanundan yararlanmayip davasini
sürdürürken, ayni zamanda sadece özel usulsüzlük cezasi için 6736 sayili
Kanundan yararlanmak üzere vergi dairesine müracaati mümkündür.
Ihtilafli borçlar için yapilandirmadan
yararlanmanin kosulu olan davadan feragat kosulunun burada da geçerli oldugunu
unutmamak gerekir.
Yukarida sözünü ettigimiz uygulama,
her ne kadar bir asil esas alinarak hesaplanmis olsa da söz konusu aslin ceza
muhatabinin borcu olmamasi dolayisiyla, asla bagli olmayan ceza olarak
düsünülen istirak cezalari için de aynen geçerlidir.