DÜSÜNENLER – SEVINENLER

29.12.2016 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 4154 görüntülenme YAZDIR

DÜSÜNENLER – SEVINENLER

Dünya 29.12.2016

Iki gün sonrasi yilin son günü, Üç gün sonrasi ise önümüzdeki yilin ilk günü. Biz de yazimiza, tüm okurlarimiza mutlu, saglikli, huzurlu ve varlikli bir yil dileyerek baslayalim. Umarin önümüzdeki yil ve sonrasi, hukukun egemen oldugu, adil bir vergi sistemine ulasildigi, haksizliklarin yok oldugu, hak ve özgürlükler rahatça ve sinirlamalar olmaksizin kullanilarak insan onuruyla bagdasir yasamlarin hâkim oldugu ve herkesin hukuk güvenligi içinde yasadigi yillar olur.

Yil sonu isletmeler için de pek çok yükümlülükler getirmektedir. Izleyen yilin defterleri tasdik ettirilecek, envanter çalismalari yapilacak, stoklar ve depolar da sayimlar yapilacak, mutabakatlar saglanacak, bilanço ve kâr-zarar tespitine yönelik çalismalara baslanilacak ve benzeri pek çok çalismalar yapilacak.

Her yilbasi, ayni zamanda isletmeleri kara kara düsündüren maliyet artislarini da içermektedir. Her seyden asgari ücret artmaktadir, vergiler artmaktadir. Vergi sisteminin dolayli vergilere yüklenmesi, maliyetleri de yakindan ilgilendiren bir konu olarak karsimiza çikmaktadir. Döviz kurlarindaki degisim belirsizligi de bütçe hazirlanmasinda bir çok isletme için baslica problem. Bu arada Resmi Gazete’de gelecek yil uygulanacak vergilere iliskin had, istisna tutarlari, oranlar, tarifeler yayimlanmakta, öte yandan uygulanacak ceza tutarlarini yeniden degerleme oranina göre revize eden tebligler duyurulmakta.

Bu yil basi 1000’den fazla isçi çalistiranlar için bir de bireysel emeklilik ugrasisini da getirmektedir.

Bu arada, 2011 yilina iliskin vergiye iliskin defter, kayit veya belgelerinde sikintilari olanlar da yil basini her halde ayri bir mutlulukla kutlayacaklardir. Çünkü 2011 yilina iliskin tarh zamanasimi süresi 31.12.2016 günü dolmaktadir. Önümüzdeki ikinci günün aksamina bir kadar tebligat olmazsa, kurtardilar demektir. Çünkü çogu mükellef vergi barisi kapsaminda 2011 için, kalan süreye bakip matrah artiriminda bulunmadi.

Ancak Idare’de 2011 yili vergilerini zamanasimina ugratmamak için bu konuda kendince tedbirler almaktadir. Inceleme elemanlari, tamamlayamadiklari incelemeler ile ilgili dosyalarin vergi dairelerince takdir komisyonlarina sevkini saglamaktadirlar. Bilindigi gibi, takdir komisyonuna sevk halinde zamanasimi süresi, bir yila kadar uzamaktadir. Bu uzayan süre içerisinde inceleme elemanlari raporlarini tamamlayip takdir komisyonlarina done olarak vermekte ve cezali tarhiyatlar bu sekilde olusan takdir komisyonu kararlarina dayali olarak yapilmaktadir.

Ancak bu yolun, kanunun dolanilmasi anlamina geldigi açiktir. Baslamis bir incelemenin takdir komisyonu karari ile sonuçlanmasi mümkün degildir. Hele takdir komisyonu kararlari ile KDV indirimlerinin reddi yoluyla tarhiyat yapilmasi hiç mümkün degildir. Nitekim yargisal anlayista bu yöndedir. Bu sekilde, vergi incelemesi ile baslayip, tarh zamanasimi süresinin dolmasindan sonra bir yillik ek sürede takdir komisyonu karari ile sonuçlanan dayanakla yapilan tarhiyatlar, yargi tarafindan iptal edilmektedir. 31.12.2011 öncesinde tahakkuk edip de tahsil zamanasimi süresinde tahsil edilemeyen alacaklar da, 31.12.2016 de zamanasimina ugrayacaktir.

Ancak tahsil zamanasimi süresini kesen sebepler 6183 sayili Kanun’da hazine lehine o kadar genis düzenlenmistir, süre kolay kolay dolmamaktadir. Süreyi kesen önemli bir sebep de kismi ödemedir. Zamanasimi süresinde yapilabilecek küçük de olsa kismi bir ödeme, geri kalan borç için zamanasimi süresini tekrar bes yila çikartmaktadir.

Idare veya isgüzar memurlar, hazine alacagini zamanasimina ugratmamak için, borcu zamanasimina ugrayacak borçlular adina küçük küçük ödemeler yapmaktadirlar. Ancak alacakli tarafin Kanundan iyiniyetli olmayan sekilde yararlanmasini ifade eden bu uygulama da yargi anlayisinda dogal olarak kabul görmemektedir. Örnegin Danistay 3. Dairesi E.2010/4340 K.2012/3047 sayi ve 25.9.2012 tarihli Kararinda; zamanasimina ugrayacak her bir borç için yapilmis 1’er kurus ödemenin, iktisadi icaplara uymamasi ve hayatin olagan akisina göre normal kabul edilmesinin mümkün olmamasi nedeniyle borçlu tarafindan yapilmis ve zamanasimini kesecek nitelikte oldugunun kabul edilemeyecegine karar vermistir.

Umarim önümüzdeki günler ve yillar, iyilikler ve güzellikler getirir. Seneye görüsmek üzere ….