YATIRIM INDIRIMINDEKI SON DURUM

09.08.2010 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 4093 görüntülenme YAZDIR

YATIRIM INDIRIMINDEKI SON DURUM
9 Agustos 2010, A.Bumin DOGRUSÖZ

Geçen yazimda, Anayasa Mahkemesi Kararlarindan ücretlilere uygulanacak vergi tarifesi ile ilgili olaninin yasama geçirilmesini yazmistim. Bu yazimda da bu defa Yüksek Mahkemenin yatirim indirimi konusundaki kararinin yasama geçirilmesini, son günlerin tartismalarinin da isiginda irdelemek istiyorum.

Bilindigi gibi Anayasa Mahkemesi yatirim indirimi konusunda Gelir Vergisi Kanununun geçici 69. maddesinde yer alan  ve kazanilmis yatirim indiriminden yararlanma hakkini yok eden, hukuk güvenligi ilkesine aykiri “sadece 2006, 2007 ve 2008 yillarina ait” seklindeki ibareyi iptal etmisti. Bu kararla, istisnaya konu iktisadi kiymete iliskin harcamalarin yapildigi yilda baslanmasi ve indirilecek tutara ulasilincaya kadar devam olunmasi biçimindeki yatirim indirimi istisnasi, bu istisnadan yararlanmaya zamaninda yürürlükteki mevzuata göre hak kazananlar için yeniden canlanmisti.

Anayasa Mahkemesi bu karari ile ayrica 5479 sayili Kanununun, yatirim indirimi düzenlemesini 1.1.2006 tarihinde yürürlükten kaldiran düzenlemesini de iptal etmisti. Böylece yatirim indirimi istisnasinin yürürlükten kalkma tarihi 5479 sayili Kanunun yürürlük tarihi olan 8.4.2006 tarihine tasinmisti. Böylece mükelleflerin 8.4.2006 tarihine kadar yapmis olduklari ve Gelir Vergisi Kanununun 19. Maddesi kapsaminda bulunan yatirimlari, 1.1.2006 tarihinden önce baslayan yatirimlarla bir bütünlük olusturmasa dahi yatirim indiriminden yararlanir hale gelmisti.

Bu gelismeleri, zaten daha önce kösemizde aktarmis ve irdelemistik.

Ancak Maliye Bakanligi, ilginç bir hukuki görüsle, bu Karari 8 Ocak 2010’dan sonra verilen beyannamelerde uygulatmamis, ancak Ocak 2010 ile baslayan dönemler için uygulanabilecegini savunmustu. Buna karsilik 2009 yilina iliskin beyanlarini ihtirazi kayitla vererek dava açanlar için mahkemeler, 2009 yilinda da istisnadan yararlanabilecegi yolunda kararlar vermektedirler.

Konu bu defa 6009 sayili Kanunla geçici 69. Maddede degisiklik yapilmak suretiyle yeniden düzenlenmistir. Bu yazimizda 2010 yili kazançlarina uygulanmak üzere getirilen bu yeni düzenlemeyi aktarmak istiyoruz.

Geçici 69 uncu maddesinin birinci fikrasinda yer alan “yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (vergi oranina iliskin hükümler dâhil) çerçevesinde kazançlarindan indirebilirler.” ibaresi “yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (bu Kanunun geçici 61 inci maddesinin ikinci fikrasinda yer alan vergi oranina iliskin hüküm dâhil) çerçevesinde kazançlarindan indirebilirler.” seklinde degistirilmis ve bu ibareden sonra gelmek üzere “Su kadar ki, vergi matrahlarinin tespitinde yatirim indirimi istisnasi olarak indirim konusu yapilacak tutar, ilgili kazancin % 25’ini asamaz. Kalan kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranina göre vergi hesaplanir.” cümleleri eklenmistir.

Bu degisikliklerde ilk dikkat çekici düzenleme, degistirilen ibareler içerisinde yer alan (vergi oranina iliskin hükümler dahil) ibaresinin yeni ifade içerisinde yer almamasidir. Bu degisiklik, yatirim harcama tutarini beyannamelerinde mahsup ederek bu istisnadan yararlanacak kurumlar vergisi mükelleflerinin, eski % 30 oranini degil, yeni % 20 oranini dikkate alacaklarini ifade etmektedir. “Yine bu tarihteki mevzuat hükümlerine göre çerçevesinde” ibaresi, orani kapsamaz ve sadece indirim usulü bakimindan o tarihteki mevzuata gönderme yapar. Zaten bu ibare orani kapsasaydi, yasa koyucu 6009 öncesi düzenlemede “oran dahil” hükmüne yer vermezdi. 6009 öncesi düzenlemede “oran dahil” denilip, 6009 sonrasinda bu ibareye yer verilmemesi, yasakoyucunun görüs degisikligini ifade etmektedir. Anayasa Mahkemesinin, bu istisnadan yararlanacaklarin daha yüksek eski oranda vergiye tabi tutulmalarini Anayasaya aykiri bulmamasina ragmen yapilan bu degisiklik, bu istisnadan yararlanacaklar açisindan olumlu bir degisikliktir.

Buna karsilik, kazançtan indirilebilecek yatirim harcama tutarina, önceden olmayan yeni bir sinir ihdas edilmis, indirim konusu yapilacak tutarin kazancin % 25’ini geçemeyecegi seklinde bir düzenleme getirilmistir.

Anayasa Mahkemesinin indirim hakkini üç yilla sinirlandirmayi iptal eden kararinin gerekçesinden de hareketle, buradaki kazanilmis hak sinirlamasi niteligindeki % 25 sinirinin da Anayasa’ya aykiri oldugu savunulabilir. Önümüzdeki günlerde mutlaka birileri beyannamesini ihtirazi kayitla vererek konuyu yargiya tasiyacak ve son sözü yine tabii ki yargi söyleyecektir.

Getirilen düzenleme ile yatirim indirimi uygulamasi konusunda, bu degisiklik disinda bir farklilik yaratilmamistir. Gelir Vergisi Kanununun mülga ek 1 – 6. Maddeleri kapsaminda kullanilan yatirim indirimi üzerinden yine % 19,8 stopaj yapilacak ve endekslemede yeniden degerleme orani esas alinacak, buna karsilik mülga 19. Kapsaminda yararlanilan yatirim indirimi üzerinden stopaj yapilmayacak ve endekslemede ÜFE artis orani dikkate alinacaktir.

9.8.2010 Referans Gazetesi