KIRALARI BANKAYA YATIRMA ZORUNLULUGU

23.08.2010 Dr. Bumin DOGRUSÖZ - 3934 görüntülenme YAZDIR

KIRALARI BANKAYA YATIRMA ZORUNLULUGU
23 Agustos 2010, A.Bumin DOGRUSÖZ

Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’nci maddesinin birinci fikrasinin (2) numarali bendiyle Maliye Bakanligi’na, mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumlari veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunlulugunu getirme ve bu zorunlulugun kapsamini ve uygulamaya iliskin usul ve esaslarini belirleme yetkisi verilmistir. 
Maliye Bakanligi bu yetkisini geçmiste 320 sayili Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi ile kullanmistir. (Bu genel tebligden sonra konuya iliskin olarak 323, 324 ve 332 sayili Genel Tebligler ile 1 sayili Vergi Usul Kanunu yayimlanmistir.) Söz konusu Genel Tebligler ile birinci ve ikinci sinif tüccarlara, kazanci basit usulde tespit edilenlere, defter tutmak zorunda olan çiftçilere, serbest meslek erbabi ile vergiden muaf esnafa, kendi aralarinda yapacaklari ticari islemlerle nihai tüketicilerden (Türkiye’de mukim olmayan yabancilar hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacaklari 8.000 Türk Lirasi’ni asan tahsilat ve ödemelerini banka, özel finans kurumlari veya PTT’yi araci kilinarak yapmalari ve bu kurumlarca düzenlenen hesap belgesi (dekont) veya hesap bildirim cetvelleriyle tevsik etmeleri zorunlulugu getirilmistir. Düzenlemelerle, tespit edilen tutari asan avanslarin, pey akçesi, depozito gibi ödemelerin de bu kurumlar tarafindan düzenlenen belgelerle tevsiki zorunlu kilinmistir. Ayrica isletmelerin kendi ortaklariyla ve diger gerçek ve tüzelkisilerle olan ve herhangi bir ticari içerigi olmayan nakit hareketleri de islem tutarinin 8.000 TL’yi asmasi kosulu ile (324 sayili Genel Teblig) kapsama alinmistir. 
Bakanlik, anilan maddenin verdigi yetkiye dayanarak 268 No’lu Gelir Vergisi Genel Tebligi ile isyeri ve konut kiralama islemlerine iliskin yapilacak tahsilat ve ödemelerin de banka veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle belgelendirilmesi zorunlulugu getirmistir. Bu zorunlulugu daha önce de yazmistik. Ancak bu konuda çokça okur sorusu gelince tekrar ayni konuya dönme ihtiyaci hissettim. 
Bu zorunluluk konut kiralamalarinda aylik kira bedelinin 500 TL ve üzerinde olmasi halinde söz konusudur. Aylik kira bedelinin bu tutarin altinda olmasi halinde, yine eskiden oldugu gibi elden veya baska sekillerle de ödenebilecektir. Öte yandan bu zorunluluk ve sinir, her bir kira iliskisi için ayri ayri söz konusudur. Bu nedenle bir kisinin iki dairesinden birini aylik 450 TL, digerini aylik 1.000 TL karsiligi konut olarak kiraya vermesi halinde zorunluluk sadece ikinci kira iliskisi için söz konusu olacaktir. 
Burada önemli olan aylik kira bedelidir, yoksa ödeme tutarlari degildir. Aylik kira bedelinin 800 TL oldugu bir durumda, kiranin ay içinde 400’er TL olarak iki taksitte ve taksitler sinirin altinda kalacak sekilde ödenmesi, banka veya PTT araciligi ile ödeme zorunlulugunu kaldirmayacaktir. 
Isyeri kiralarinda ise kiralamalarin tamami, herhangi bir sinir olmaksizin banka veya PTT araciligi ile ödenme ve tahsil edilme zorunlulugu kapsamina alinmistir. 
Ortaklik halinde sahip olunan konutlarda, bir hissedara düsen miktar 500 TL’nin altinda kalsa bile, kiraya verilen konutun kira bedeli 500 TL ve üzerindeyse, isyerlerinde de miktarina bakilmaksizin kira bedeli banka ya da PTT araciligiyla mümkünse hissedarlarin ortak hesabina, mümkün olmamasi halinde ortaklardan birinin hesabina yatirilmasi gerekmektedir. 
Bazen kira sözlesmeleri kiraya verenin vekili vasitasi ile yapilmakta ve bu sözlesmelerde kiralarin vekilin banka hesabina yatirilmasi öngörülmektedir. Bu durumda ödemeye ait bankada düzenlenen dekontun açiklama kismina mülk sahibinin ismiyle kira ödemesi oldugunun da yazilmasi, vekil tayin edilen kisinin banka hesabina yatan paranin mülk sahibine aktarilmasinin da yine banka veya PTT araci kilinmak suretiyle yapilmasi gerekmektedir. Ayni hususlar, hisseli gayrimenkullerin kiralanmasinda da geçerlidir. 
Kira bedelinin icra daireleri araciligiyla tahsil edildigi hallerde ve kira bedellerinin ayni olarak ödendigi durumlarda, dogal olarak banka veya PTT araciligi söz konusu olmayacaktir. 
Bu yeni düzenleme uyarinca bankalar araciligiyla yapilacak ödemelerin kanitlanmasinda havale belgesi, dekont, hesap cetveli gibi belgeler kullanilabilecektir. Ayrica otomatik ödeme talimati çerçevesinde yapilan ödemeler, kredi kartlari araciligiyla yapilan ödemeler, çekle ödemeler de banka sistemi içinde yapilan ödeme olarak kabul edilecektir.