Kesinlesmis borçlarda yeniden yapilandirma
Dünya Gazetesi / 02.08.2016
Bilindigi
gibi, “Bazi Alacaklarin Yeniden Yapilandirilmasina Iliskin Kanun Teklifi” ile
kesinlesmis veya ihtilafli vergi borçlari için yeniden yapilandirma olanagi
öngörülmekte ve böylece hem mükelleflere ödeme kolayligi getirilmekte hem de
ihtilaflarin sayisinin azaltilmasi amaçlanmaktadir. Kanun teklifinin ihtilafli
borçlarla ilgili düzenlemesini geçen yazimda aktarmistim. Bu yazimda da
ihtilafli borçlar için getirilmesi öngörülen düzenlemeyi aktaracagim.
Vadesi
geldigi halde ödenmemis veya ödeme süresi geçmemis vergilerin asillarinin
tamaminin ödenmesi kosulu ile gecikme zammi veya faizinin tahsilinden
vazgeçilecek, bu yan alacaklarin yerine YI-ÜFE aylik degisim oranina göre
hesaplanacak faiz tahsil edilecektir. YI-ÜFE aylik degisim orani ile gecikme
faizi / zammi arasindaki fark dikkate alindiginda, mükelleflerin yükü, borcun
vadesine göre degisen oranlarda ve önemli ölçüde hafifleyecektir. Eger
kesinlesmis asil borç üzerinden hesaplanmis ceza ve bu cezaya bagli gecikme
zammi varsa, bunlar da tahsil edilmeyecektir. Örnegin mükellefe 2008 yili için
cezali kurumlar vergisi tarhiyati yapilmis, bu tarhiyatlar aleyhine dava
sonucunun 2014 yilinda mükellef aleyhine olusmus olmasi dolayisiyla 2014
yilinda kesinlesmis, ancak bu güne kadar ödeme yapilmamissa, mükellef teklifin
kanunlasmasindan sonra sadece vergi aslini ve YI-ÜFE’ye göre hesaplanacak faizi
ödeyerek ceza ve hem asil hem de ceza üzerinden hesaplanmis gecikme zam ve
faizlerini ödemekten kurtulabilecektir. Teklifte, ihtirazi kayitla verilmis
beyanlara istinaden tahakkuk etmis, ancak henüz ödenmemis vergilerde ayni
esaslara tabi tutulmaktadir.
Vadesi geldigi
halde ödenmemis veya ödeme süresi geçmemis bulunan vergi aslina bagli
olmaksizin kesilmis cezalarda (örnegin özel usulsüzlük cezalarinda) ve istirak
sebebiyle kesilmis cezalarda ise mükellef cezanin %50’sini YI-ÜFE aylik degisim
oranina göre hesaplanacak faizi ile birlikte öderse, cezanin %50’si
kaldirilacak ve gecikme zamminin da tahsilinden vazgeçilecektir.
Yargi karari
ile kesinlesmis olmasina ragmen kendilerine 2 no’lu Vergi / Ceza ihbarnamesi
ile kesinlesmis tutarlar kanunun yayim tarihi itibariyle teblig edilmemis
mükellefler de, sanki teblig edilmis gibi, teklifin getirdigi olanaklardan
yararlanabileceklerdir.
Kesinlesmis
veya geçen yazimda aktardigim ihtilafli vergi borçlari için yeniden
yapilandirmadan yararlanmak isteyen mükelleflerin, teklifin yasalasmasini
izleyen ikinci ayin sonuna kadar vergi dairesine (belediyelerce tahsil edilen
vergiler için ilgili belediyeye veya gümrük vergisi borçlari için gümrük
idaresine) müracaat etmeleri zorunlulugu getirilmektedir. Ayni süre ve basvuru
zorunlulugu, Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlar için de geçerlidir.
Söz konusu
yapilandirilmis borçlarin ise, vergi dairelerine, belediyelere, gümrük
idaresine olanlarinin kanunun yayimi tarihini izleyen üçüncü ayin sonuna kadar,
sosyal güvenlik kurumuna olanlarinin ise kanunun yayimi tarihini izleyen
dördüncü ayin sonuna kadar ödenmesi gerekmektedir.
Ancak
borçlular, yapilandirilmis borçlarini (ilk taksidi yukaridaki vadede ödenmek
üzere) ikiser ay arali vadelerle 18 taksitte ödemeyi de tercih etme hakkina da
sahip olacaklardir. Taksitler ikiser aylik ara ile ödenecegine göre, ödeme
süresi 36 ay olarak karsimiza çikmaktadir. Taksitle ödemeyi tercih edenler
için, taksit süresine göre faiz alinmasi yerine, borcun belli katsayilarla
artirilarak taksitlendirilmesi esasi kabul edilmistir. Alti esit taksitte
ödemeyi tercih edenlerin borcu (1,08) katsayisi ile, dokuz esit taksitte
ödemeyi tercih edenlerin borcu (1.12) katsayisi ile, oniki esit taksitte
ödemeyi tercih edenlerin borcu (1,16) katsayisi ile onsekiz esit taksitte
ödemeyi tercih edenlerin borcu ise (1,24) katsayisi ile çarpilarak
taksitlendirilecektir. Bu katsayi ile çarpma disinda ayrica bir faiz
hesaplanmayacaktir.
Borcun
tamaminin bir defada ödenmesi veya ilk taksit süresinde tam olarak ödenmesi
hallerinde, kanunun yayim tarihi ile ödeme tarihi arasindaki süre için bir faiz
hesaplanmayacaktir. Borcun tamaminin bir defada ve ilk taksit süresi içinde
ödenmesi halinde, gecike zam veya faizi yerine hesaplanan YI-ÜFE faizinin %
50’si de tahsil edilmeyecektir. Burada bir nev’i pesin ödeme iskontosu
öngörülmektedir.
Plan ve
Bütçe Komisyonu’nda da kabul edilen teklifin, ödeme kolayliginin yani sira,
ödenecek tutarlari da azaltmak suretiyle pek çok borçlu mükellefi rahatlatacagi
ve küçük ve orta ölçekli pek çok isletmeye bir tür can suyu saglayacagi
görülmektedir.