NAKIT SERMAYE ARTIRIMLARINDA INDIRIM ORANI
Dünya
Gazetesi 12.1.2017
6637 sayili
Kanun’la Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “diger indirimler” baslikli 10. maddesine
eklenen (i) bendi ile sirketlerin nakit yoluyla sermaye artirimlarini tesvik
etmek, bu yolla yabanci kaynak yerine özkaynaga yönelmelerini özendirmek
amaciyla bir tesvik düzenlemesi getirilmis ve 1.7.2015 tarihinden sonra
uygulanmaya baslanilmistir.
Bu
düzenlemeye göre; “sermaye sirketleri, ticaret siciline tescil edilmis olan
ödenmis veya çikarilmis sermaye tutarlarindaki nakdi sermaye artislari veya
yeni kurulan sermaye sirketlerinde ödenmis sermayenin nakit olarak karsilanan
kismi üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi (TCMB) tarafindan indirimden
yararlanilan yil için en son açiklanan “Bankalarca açilan TL cinsinden ticari
kredilere uygulanan agirlikli yillik ortalama faiz orani” dikkate alinarak,
ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarin %50’si” kurumlar vergisi
beyannamesinde kurum kazancindan indirileceklerdir.
Bu %50
orani, kanunun yayimindan sonra Bakanlar Kurulu karari ile bazi haller için yükseltilmis,
bazi haller için ise sifira indirilmistir. Anilan Bakanlar Kurulu Karari
30.6.2015 günlü Resmi Gazete’de yayimlanmistir. Daha sonra Maliye Bakanligi
gerek kanun düzenlemesinin, gerek Bakanlar Kurulu Kararinin uygulamasina
iliskin görüslerini 9 sayili Kurumlar Vergisi Genel Tebligi ile açiklamistir.
Daha sonra
yayimlanan 10 sayili Kurumlar Vergisi Genel Tebligi’nde sermaye avanslari
konusu da açikliga kavusturulmustur. Bu düzenlemeye göre; “Ileride
gerçeklestirilecek sermaye artirimindan kaynaklanan sermaye taahhüdünün yerine
getirilmesinde kullanilmak amaciyla, sermaye artirimina iliskin karardan önce
ortaklar tarafindan sermaye avansi olarak sirketin banka hesabina yatirilan
tutarlarin;
a) Banka
hesabina yatirildigi tarihten itibaren sirketin bilançosunda öz sermaye
kalemleri arasinda yer alan “Diger Sermaye Yedekleri” hesabinda izlenmesi ve b)
Banka hesabina yatirildigi tarihin içinde bulundugu hesap döneminin sonuna
kadar bu tutarlarla ilgili sermaye artirimina iliskin kararin ticaret siciline tescil
ettirilmesi sartiyla, söz konusu kararin ticaret siciline tescil ettirildigi
tarih esas alinarak indirim uygulamasinda dikkate alinmasi mümkündür.”
Bu
açiklamaya göre; sirketin banka hesabina yatirildigi tarihi kapsayan hesap
döneminde sermaye eklenmeyen sermaye avansi niteligindeki tutarlarin, indirim
uygulamasinda dikkate alinmasi mümkün degildir.
Ayrica,
sirketin banka hesabina yatirildigi tarihten itibaren bilançoda öz sermaye
kalemleri arasinda yer alan “Diger Sermaye Yedekleri” hesabinda izlenmeyen
tutarlar için, ilgili hesap döneminde bu tutarlari kapsayan sermaye artirimi
gerçeklestirilse dahi indirim uygulamasindan faydalanilmasi mümkün
bulunmamaktadir. Ortak tarafindan sermaye avansi bankaya yatirildiginda, önce
ortaklara borçlar hesabina alinsa, sonra “diger sermaye yedekleri” hesabina
aktarilirsa, Teblige göre uygulamadan yararlanmak yine mümkün olmayacaktir.
Çünkü 9 sayili Genel Teblig’de, bilanço içi kalemlerin birbiri içinde mahsubu
seklinde gerçeklestirilen sermaye artislarinin indirim tutarinin hesabinda
dikkate alinmasinin mümkün olmadigi açiklanmistir.
Indirim
uygulamasinda dikkate alinacak faiz orani kanunda “TCMB tarafindan indirimden
yararlanilan yil için en son açiklanan bankalarca açilan TL cinsinden ticari
kredilere uygulanan agirlikli yillik ortalama faiz orani” olarak
düzenlenmistir. Konuyu açiklayan 9 sayili Genel Teblig’de “bankalarca açilan TL
cinsinden ticari kredilere uygulanan agirlikli yillik ortalama faiz orani”
olarak, TCMB tarafindan indirimden yararlanilan yil için en son açiklanan
“Bankalarca Açilan Kredilere Uygulanan Agirlikli Ortalama Faiz Oranlarindan
‘Ticari Krediler (TL Üzerinden Açilan) (Tüzel Kisi KMH ve Kurumsal Kredi
Kartlari Hariç)’ faiz oraninin” dikkate alinmasi gerektigini açiklamistir.
(md.10.6.1)
Söz konusu oran TCMB verilerine göre 2015 yili sonu için %14.65 seklinde iken
2016 sonu itibariyle %13.57 olarak gerçeklesmistir. Bu oranin Gelir Idaresi
Baskanligi’nca bir sirküler ile ayrica duyurulmasinda da yarar vardir.
Dolayisiyla
sermaye sirketleri 1.7.2015 tarihinden sonra gerçeklestirdikleri sermaye
artirimlarinin nakden ve fiilen ödenen kisimlari üzerinden %13.57 oranini esas
alarak hesaplayacaklari indirim tutarini 2016 son dönem geçici vergi ve nisanda
verecekleri yillik kurumlar vergisi beyannamelerinde kurum kazancindan
indirebileceklerdir.