VERGIDE IZAHA DAVET MÜESSESESI GETIRILIYOR

18.07.2016 Osman ARIOGLU- 3015 görüntülenme YAZDIR

Vergide izaha davet müessesesi getiriliyor

Osman Arioglu

ITO HABER 18 Temmuz 2016 Pazartesi

kamuoyunda yatirim tesviklerine iliskin yeni torba kanun tasarisi olarak bilinen düzenlemeler TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçti. Düzenlemede bulunan birçok konu oldugunu bu kösede belirtmis ve daha önce yurt disi varliklar için yeni varlik barisi uygulamasinin bu düzenleme içerisinde yer aldigini ve ayrintilarini açiklamistik. Bu yazimizda da tasarida yer alan, Vergi Usul Kanunu’na eklenen yeni bir müessesenin de getirilmekte oldugunu belirtelim. Bu düzenlemeye iliskin tasarida yer alan düzenlemenin neler getirdigini açiklamaya çalisalim.

ÖN INCELEME MAHIYETINDE

Düzenleme bir nevi ön inceleme mahiyetinde. Mükellef nezdinde vergi kayip ve kaçagina yönelik ön tespitler bulunmasi durumunda inceleme elemaninin veya idarenin mükellefi izaha davet etmesi esasina dayaniyor. Mali idare geçmis dönemlerde zaman zaman idari uygulama olarak mükellefleri vergi daireleri veya inceleme elemanlari vasitasiyla davet etmek suretiyle gönüllü matrah artirimi uygulamasi yoluna gitmisti. Tasariyla getirilen düzenleme bu uygulamayi yasal hale getirmekten biraz farkli. Çünkü ilgili maddede bir tereddüdün söz konusu olmasi ve bunun için mükelleften izahat istenilmesi hedefleniyor. Aslinda ilk bakista inceleme sürecinin hizlandirilmasinin hedeflendigi izlenimi aliniyor. Üstelik bu sekilde izaha davet edilen mükellefin ilgili durumu kabul edip vergi ve cezayi ödemesi o dönemiyle ilgili olarak yeni bir inceleme veya tarhiyat yapilmasini engelleyici bir mahiyet de tasimiyor. Teorik olarak her zaman bir inceleme ve tarhiyat yapilabilecektir. Ancak burada izaha davet edilen konuya iliskin ilave bir tarhiyat söz konusu olamayacak. Dolayisiyla da o kisma iliskin matrah farki için yeni bir vergi veya ceza uygulanmasi yoluna gidilemeyecektir.

BELLI TUTARDA SAHTE BELGE KULLANIMLARI KAPSAMA GIRECEK

Düzenlemede özellikle sahte belge düzenlemek gibi konusu vergi suçu teskil eden hususlar kapsam disinda tutuluyor. Ancak burada da makul sayilabilecek sekilde tasarida yer alan tutariyla her bir belge basina 50 bin TL’yi geçmeyen ve toplamda da dönem alislarinin yüzde 5’ini asmayan sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanimlari tutarlarinin istisnai olarak bu düzenlemeden yararlandirilmasi öngörülüyor. Böylece bir anlamda firma sahiplerinin isletme büyüklügü ölçüsünde bilgi sahibi olamayabilecekleri tutarlar nedeniyle magdur olmalari engellenmeye çalisiliyor.

UYGULAMA SÖYLE ISLEYECEK

Maddeye göre uygulama söyle isleyecek: Süpheli durumu tespit eden inceleme elemani veya vergi dairesi mükellefi yazili olarak izaha davet edecek. Mükellefin 15 gün içerisinde verecegi izahat yeterli görülürse herhangi bir tarhiyat yapilmayacak, yeterli görülmezse mükellefin ayni süre içerisinde bu eksikligi kabul edip gecikme zammi ile birlikte beyan edip ödeme yoluna gitmesi durumunda sadece vergi ziyai cezasinin yüzde 20’si oraninda ceza kesilecek.

Bu uygulama pismanlik müessesesinin bir adim ilerisi mahiyetinde. Bir anlamda mükellefe vergi incelemesinden önce gönüllü uyum yoluyla sisteme katilma imkani veriliyor. Kesilen ceza da pismanlik uygulamasi ile farki ortaya koymak bakimindan getirilmis izlenimi veriyor. Çünkü burada idare birimlerin bir tespit ve uyuma daveti söz konusudur. Pismanlikta ise idari birimlerin haberdar olmasindan önce mükellefin kendiliginden eksikligi fark edip idareye bildirmesi durumu vardir. Bize göre makul ve gönüllü uyumu artirici mahiyette bir düzenleme getiriliyor. Tabii bu düzenleme her konuda oldugu gibi kötü uygulama ile kötüye kullanima da açik mahiyettedir. Ama bu, hemen her uygulama için söz konusu olabilir. Dolayisiyla kanunlarin objektif iyi niyet kurallari çerçevesinde düzenlenme amacina uygun sekilde uygulanacagini varsaymak durumundayiz. Bakanlikça uygulama esaslari belirlenirken de kötüye kullanimlarin önlenmesini saglayacak azami titizligin gösterileceginden kuskumuz yok.