ISVEREN TARAFINDAN ÖDENEN SAGLIK SIGORTA PRIMLERI

16.05.2016 Osman ARIOGLU- 2915 görüntülenme YAZDIR

Isveren tarafindan ödenen saglik sigorta primleri

Osman Arioglu   

ITO HABER / 16 Mayis 2016

Gelir Vergisi Kanunu’nda bir giderin isle ilgili gider olarak indirilebilmesi için prensip olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 40. maddesine bakilmasi gerekiyor. Bu maddenin 1. fikrasinda isle ilgili olarak yapilan ödemelerin gider olarak indirilebilecegine amirdir. Isveren tarafindan çalisani adina ödenen saglik sigortasi primleri de bu anlamda isverenin ücretlisine ödedigi ücretin bir unsuru olarak gider yazilabilir niteliktedir. Konuya iliskin olarak 85 no’lu gelir vergisi sirkülerinde genis açiklama yapilmistir.

ÜCRETLI AÇISINDAN DURUM

Saglik sigorta priminin ücretli açisindan durumunun degerlendirilmesine gelince, GVK 63.3 madde hükmünü göz önünde bulundurmamiz gerekiyor. Bu madde hükmünde gerçek ücrete ulasilmasi bakimindan ödenen sahis sigorta primlerinin belli bir bölümünün ücret matrahindan indirilebilecegini amirdir. Bunun için öngörülen sartlar;

  • Sigorta sirketinin Türkiye’de kurulu olmasi,
  • Sigorta priminin ücretlinin kendisi, esi veya küçük çocuklarina ait hayat sigorta primlerinin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, saglik, hastalik, engellilik, issizlik, analik, dogum ve tahsil gibi sahsi sigorta poliçeleri için hizmet erbabi tarafindan ödenen primler olmasi,
  • Ödenen primin brüt ücretin yüzde 15’ini asmamasi,
  • Ödenen primin, ayni zamanda, asgari ücretin yillik brüt tutarini asmamasi gerekmektedir.

Bakanlar Kurulu’nun bu hadleri yarisina kadar indirme ve iki katina kadar artirma yetkisi bulunmaktadir. Ancak bugüne kadar Bakanlar Kurulu bu konuya iliskin bir yetki kullanmamistir.

Maddede sayilanlara bakildiginda; ücretli ödedigi sahis sigorta primlerinden hayat sigorta primlerinin yüzde 50’si ile digerlerinin toplamina bakacak, brüt ücretinin yüzde 15’ini ve asgari ücretin yillik tutarini asmiyorsa ücret matrahindan indirebilecektir.

Biz konuyu sadelestirme anlaminda sadece saglik sigorta primi bazinda gidersek bakilacak kriter;

  • Prim kimler için ödeniyor,
  • Primlerin tutari brüt ücretin yüzde 15’ini asiyor mu,
  • Primlerin tutari yillik brüt asgari ücret tutarini asiyor mu konularina bakacagiz.

ISVEREN ÖDEME YAPIYORSA

Bu primlerin fiilen isveren tarafindan ödenmesi durumunda, isveren yukaridaki kriterlere uyan kadarlik kismi ücretlinin vergi matrahi ile iliskilendirmeksizin ücretli adina ödeyebilecek. Artan bir ödeme söz konusu ise isveren bunu ücretin unsuru olarak yine gider yazabilecek, ancak ücretlinin GV stopaj matrahina eklenmek suretiyle üzerinden gelir vergisi stopaji yapilmasi gerekecek.

GVK 409 UYGULAMASI

Ayrica GVK 40/9. maddede isveren tarafindan ücretlinin ücret matrahi ile iliskilendirilmeksizin gider yazilabilecek toplam prim tutarini da yukarida belirttigimiz prim ödemeleri yaninda, bireysel emeklilik sistemine ödenen bir prim de söz konusu ise birlikte dikkate almak suretiyle hem asgari ücretin yillik tutari hem de brüt ücretin yüzde 15 ile kiyaslama suretiyle asmayan kismini ücret matrahi ile iliskilendirmeksizin gider yazabilecek.

Burada önemli konu ödenen prim tutarinin brüt ücrete dahil edilip edilmemesidir. Aslinda isin her iki taraf açisindan da garanti olan kismi ücretliden dilekçe alinmak suretiyle ücretli adina bu ödemenin isveren tarafindan ödenen tutarin tamaminin gider yazilabilmesi, hem de bu ödemenin yukaridaki ölçüleri asmayan kisminin stopaj matrahindan düsülmesi suretiyle yapilmasi saglanabilir.

Sonuçta ortada birkaç tane kriterin birlikte dikkate alinmasi geregi vardir. Brüt ücretin yüzde 15’i ve asgari ücretin yillik tutarina kadarki kisim isveren tarafindan ücret matrahi ile iliskilendirilmeksizin gider yazilabilecek. Asan bir ödeme söz konusu ise bu ücret sayilarak GV stopaj matrahina dahil edilecek, ancak isveren tarafindan da ücretin bir unsuru olarak gider yazilabilecek.

Vergi uygulamasi bazen birkaç bilinmeyenli bir denklem çözümü gibi olabiliyor. Ancak serbest muhasebeci mali müsavir ve yeminli mali müsavirler bu konunun üstesinden gelebiliyorlar. Bu da meslegin hiç de kolay olmadigini gösteren bir örnektir.