BARTER UYGULAMASI VE GELECEGI

18.07.2017 Osman ARIOGLU- 2815 görüntülenme YAZDIR

BARTER UYGULAMASI VE GELECEGI

Osman Arioglu

 Istanbul Ticaret Gazetesi /17 Temmuz 2017

Özü itibariyla dünyanin en eski ticaret yöntemi olan ‘takas’in gelistirilmis halidir barter. Bu uygulama kapitalizmin en belkemigi konumundaki para sistemi olmadan alisverisin devam edebilmesinde bilinen en temel ticaret yöntemidir.

Barter uygulamasi; dogrudan iki tüccarin veya iki ayri mal sahibinin mallarini degistirmek suretiyle ticaret yapmalari yerine, barter sirketine üye olmalari ve bu üyelik sistemi araciligi ile ihtiyaci olan mali veya hizmeti alabilmesi sistemi olarak tanimlanabilir. Bu anlamda sistemde takas yapanlarin birbirini taniyip bulmalari gerekmez. Sisteme üye olan elinde bulunan barter çeklerini kullanarak ihtiyaci olan mali veya hizmeti temin eder. Bu alisveriste para yerini bir anlamda barter çeki alir.

Ancak bu çek bildigimiz anlamda kambiyo senedi hükümlerini tasiyan bir çek degildir. Araci barter kurulusu ise bu isleme aracilik ettigi için bir komisyon alir.

Barter sisteminde önemli olan sisteme koyacak bir mal veya hizmet saglayicisi olmaktir. Sisteme üye olmak için mevcut uygulamalarda genel olarak bir üyelik aidati söz konusu oluyor. Sistemin gelistirilmesiyle bu üyelik aidati konusu da devreden çikarilabilir. Sistemin gelismesi ise yasal altyapinin olusturulmasi ile dogrudan iliskilidir. Buna karsilik barter sirketinin esas kazanci yapilan islemlerden aldigi komisyondur. Barter uygulamasi gelisme potansiyeli olan önemli bir uygulamadir.

Sayet gelecekte para sisteminin yerini bir uygulama dolduracaksa bu barter olacaktir.

Ne yapilabilir

Barter uygulamasi bugüne kadar devam ettigi süreçte sadece Türk Ticaret Kanunu uyarinca adeta tellal hükümleri çerçevesinde faaliyet icra eder durumdadir. Oysa bu uygulama ayni zamanda önemli bir finansal fonksiyon durumundadir. Bu uygulamanin finansal kurumlar çerçeve yasasi içerisine alinmasi önemli olacaktir. Bu sayede bu kurumlarla yapilan islemler açisindan damga vergisi basta bazi vergi istisnalari da uygulanabilir hale gelecektir. Halihazirda özü itibariyla firmalarin kendi ürünlerinin pazarlanmasi sistemi ile baslayan tüketici finansman sirketleri finansal kurumlar kanunu kapsaminda bulunuyor. Buna karsilik daha genis bir ticari alani içermesi gereken ve hem ulusal hem de uluslararasi ticaret anlaminda önemli gelisme alani bulunan barter uygulamasinin bu düzenleme kapsaminda olmamasi bu uygulamanin gelisiminin önünde önemli bir engel olusturuyor. Böyle önemli bir ticari alanin dolayli düzenlemelerle devam ettirilmesinin, zaman içerisinde bu kurumlarin bazi vergisel sorunlarla karsilasmalari riskini de beraberinde tasidigini unutmamak gerekir. Temennimiz, en kisa sürede bu alanin da yasal bir çerçeveye kavusturulmasidir.