IHBAR TAZMINATI BÖLÜNEMEZ!

19.03.2019 Dr. Resul KURT- 1972 görüntülenme YAZDIR

IHBAR TAZMINATI BÖLÜNEMEZ!

Dr. Resul KURT

Dünya / 15.3.2019

Is Kanunu'nda yer alan haklardan birisi de ihbar tazminatidir. Isveren veya isçi, yasada öngörülen önellere ve usule uymaksizin hizmet akdini feshederse, diger tarafa bir tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu tazminata ihbar tazminati denir. 
Ihbar tazminati, bildirim kosullarina uymayan tarafin ödemekle yükümlü oldugu bir tazminat olup, ödenmesi ancak süresi belirli olmayan sürekli hizmet akitlerinin feshedilmesi halinde söz konusudur. Diger bir deyisle hem isçinin hem de isverenin is sözlesmesinin feshinden dolayi zor durumda kalmamasi için taraflara süre taninmasina yöneliktir.

Bildirim süresini beklemeksizin isçinin is sözlesmesinin sona erdirilmesi durumunda, is sözlesmesinin sona erdigi tarihte isçi ihbar tazminatina hak kazanmakta olup, ihbar tazminatinin da derhal ödenmesi gerekmektedir. Belirsiz süreli is sözlesmelerinin feshinden önce durumun diger tarafa bildirilmesi gerekmektedir.

Bu bildirim üzerine;

- Isi alti aydan az sürmüs olan isçi için, bildirimin diger tarafa yapilmasindan baslayarak iki hafta,

- Isi alti aydan bir buçuk yila kadar sürmüs olan isçi için, bildirimin diger tarafa yapilmasindan baslayarak dört hafta,

- Isi bir buçuk yildan üç yila kadar sürmüs olan isçi için, bildirimin diger tarafa yapilmasindan baslayarak alti hafta,

- Isi üç yildan fazla sürmüs olan isçi için, bildirimin diger tarafa yapilmasindan baslayarak sekiz hafta geçmesi üzerine is sözlesmesi feshedilmis olur.

Belirtilen bu süreler asgari olup taraflar arasinda yapilacak sözlesmeler ve toplu is sözlesmeleri ile artirilabiliyor. Ancak tek sart çalisma hayatinin olagan akisina aykiri olmamasidir. Örnegin 1 yil süre için ihbar öneli verilmesi sarti getirilemez. Söz konusu bildirim (ihbar) süreleri hem isçiye hem de isverene taninmistir.

Isçi veya isverenin tek tarafli bir irade beyani ile sözlesmeyi sona erdirecek tarafin, biri öteki tarafa kanunda düzenlenen süre kadar önceden bildirimde bulunarak fesih bildiriminde bulunabilecegi gibi, bildirim süresine ait ücreti pesin ödeyerek sözlesmeyi feshetmesi mümkündür. Süresi belirsiz veya belli olan akitlerde hakli bir nedenin varligi halinde süre vermeksizin fesih bildiriminde de bulunabilir.

Kural olarak isçi veya isveren ihbar öneli kullandirmak zorundadir. Ihbar süresine uymayan taraf, diger tarafa ihbar tazminati ödemekle yükümlüdür. Taraflar anlasarak ihbar süresinin kullanilmamasina karar verebilir. Isçi istifa ettiginde ihbar süresinde çalismak zorunda olmakla beraber isçi ve isveren ihbar süresini çalismadan sonlandirabilir.

Ancak çalisanin ihbar süresi kullanmak istemesine ragmen, isverenin ihbar süresine tek tarafli muhalefet etmesi ihbar tazminati yükümlülügünü doguracaktir.

Ihbar tazminatinin hesaplanmasinda isçinin temel günlük ücretine ilaveten, isveren tarafindan saglanmis bulunan para ve parayla ölçülmesi mümkün sözlesme ve kanundan dogan haklarin da göz önünde tutulmasi gerekmektedir.

***
Is arama izninde çalisan fazla mesai alir!

Ihbar süreleri içinde isçiye yeni bir is bulmasi için gerekli olan is arama iznini is saatleri içinde ve ücret kesintisi yapilmadan verilmesi gerekmektedir.

Is arama izninin süresi günde iki saat olarak kullandirilacak olup isçi isterse is arama izin saatlerini birlestirerek toplu kullanabilir.

Ancak is arama iznini toplu kullanmak isteyen isçi, bunu isten ayrilacagi günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu isverene bildirmek zorundadir. Isveren yeni is arama iznini vermez veya eksik kullandirirsa o süreye iliskin ücret isçiye ödenir. Isveren, is arama izni esnasinda isçiyi çalistirir ise isçinin izin kullanarak bir çalisma karsiligi olmaksizin alacagi ücrete ilaveten, çalistirdigi sürenin ücretini yüzde yüz zamli öder.