Hazir beyan sistemi

Dr. Veysi Sevig

 Istanbul Ticaret Gazetesinde 14.3.2016 tarihinde yayinlanmistir 

Ülkemizde 2012 yilindan itibaren uygulanmakta olan ‘Önceden Hazirlanmis Kira Beyanname Sistemi’nin kapsami genisletilerek gelirleri sadece ücret, gayrimenkul sermaye iradi, menkul sermaye iradi ile diger kazanç ve iratlardan veya bunlarin bir kaçindan veyahut tamamindan ibaret olan gelir vergisi mükelleflerinin bu gelirlerine iliskin beyannamelerinin Gelir Idaresi Baskanligi’nca önceden hazirlanarak mükelleflerin onayina sunulmasi esasina dayanan ‘Hazir Beyan Sistemi’ne geçilmistir.

Hazir Beyan Sistemi’nin uygulanmasina 2015 takvim yili gelirlerinin beyan dönemi itibariyla baslatilmis olup, bu sistem sadece ücret, kira, menkul sermaye iradi ile diger kazanç ve iratlarinin beyanina yöneliktir.

Gelir Idaresi Baskanligi tarafindan, veri ambarinda bulunan bilgiler ile diger kurum ve kuruluslardan temin edilen bilgiler kullanilmak suretiyle beyannamenin kismen veya tamamen önceden hazirlanarak mükelleflerin onayina sunulmasi esasina dayanan ‘Hazir Beyan Esasi’ mükelleflere kolay ve uzman yardimina gerek duyulmaksizin vergisel yükümlülügünü yerine getirme olanagi saglamaktadir.

Ayrintilari 470 sira numarali Vergi Usul Kanunu genel tebliginde yer alan Hazir Beyan Esasi (25 Subat 2016, 29635 sayili Resmi Gazete) sisteminde beyan edilmesi gereken bilgilerin hizli, kolay, görüntülenebilen, beyanname üzerinde degistirilebilmesine imkân veren, mükelleflerin vergisel yükümlülüklerini düsük maliyetlerle zaman ve emek tasarrufu saglayarak yerine getirmesini mümkün kilmaktadir.

Örnegin; 2015 yili içerisinde mesken olarak kullanilmak üzere kiraya verdigi gayrimenkulünden 24.000 TL kira geliri elde eden, ayni zamanda 2013 yilinda 100.000 TL’ye satin aldigi diger bir gayrimenkulünü 2015 yili içerisinde 160.000 TL’ye satan beyana tabi baskaca bir geliri olmayan bay (A) 2015 yilinda elde ettigi kira gelirini ve deger artis kazancina yönelik Gelir Vergisi Beyannamesini Hazir Beyan sistemine göre beyan edebilecektir.

Hazir Beyan sistemine Gelir Idaresi Baskanligi’nin internet adresi olan (www.gib.gov.tr) üzerinden giris yapilabilmektedir. Mükellefler güvenlik sorularini cevaplayarak veya internet Vergi Dairesi sifrelerini kullanmak suretiyle sisteme giris yapabilecekler.

Bilahare buradan Gelir Idaresi Baskanligi’nca kismen veya tamamen önceden hazirlanmis beyannamelerini görüntüleyebilecek ve/veya doldurabilecek, degistirebilecek veyahut da onaylayabileceklerdir. Bu baglamda Internet Vergi Dairesi sifresi bulunmayan mükellefler 470 sira numarali Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi ekinde yer alan ‘Internet Hizmetleri Kullanim Basvuru Formu’ (Gerçek Kisiler) ile herhangi bir vergi dairesine basvurarak kullanici kodu, parola ve sifre alabileceklerdir.

Daha önce 414 sira numarali Vergi Usul Kanunu Genel Teblig ekinde yer alan Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu ile sadece Gayrimenkul Sermaye Iradi Elde Eden Gerçek Kisiler için kullanilmak üzere daha önce temin edilen kullanici kodu, parola ve sifre ile de Hazir Beyan Sistemi’ne giris yapilabilecektir.

Gelir Idaresi Baskanligi’nca veri ambarinda yer alan bilgiler, diger kurum ve kuruluslardan elde edilen bilgiler ile diger bilgiler kullanilarak hazirlanan ve Internet Vergi Dairesi araciligiyla elektronik ortamda mükelleflerin onayina sunulan beyannameler, mükellefler tarafindan kontrol edilecek; eksiklik, hata veya yanlisliklarin bulunmasi halinde bu bilgiler mükellefler tarafindan düzeltilerek onaylanacaktir. Bu kapsamda da Gelir Idaresi Baskanligi tarafindan hazirlanan ve mükellefler tarafindan elektronik ortamda onaylanan beyannamelerin içeriginin dogrulugundan mükellefler sorumlu olacaktir.

Onaylama islemi sonucu otomatik olarak hazirlanan tahakkuk fisleri ve/veya ihbarnamelerin yine sistem üzerinden mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunlarin beyanname gönderme yetkisi verdigi gerçek veya tüzel kisiye elektronik ortamda iletilmesi islemi ile söz konusu tahakkuk fisler ve/veya ihbarnameler mükellefe teblig edilmis sayilacaktir.

Ücret, kira, menkul sermaye iradi ile diger kazanç ve iratlar (DKI) beyannamelerinin Hazir Beyan Sistemi’nden verilmis sayilabilmesi için sistem üzerinden onaylama isleminin yapilmasi zorunludur. Onaylama isleminin beyannamenin verilmesi gereken kanuni sürenin son günü saat 24.00’den önce tamamlanmasi gerekmektedir. Kanuni süresinden sonra kendiliginden veya pismanlik talepli olarak verilecek beyannamelerde de beyannamenin verilmis sayilabilmesi için onaylama isleminin yapilmasi zorunludur.