Vergide konsolidasyon zamani gelmedi mi?

Osman Arioglu

ITO Haber Gazetesi /04 Nisan 2016

A+-

Son günlerde vergi alanindaki en güncel konu, geçen dönem TBMM’ye gönderilen gelir ve kurumlar vergisi kanunlarini tek bir kanun olarak birlestiren Gelir Vergisi Kanun Tasarisi oldu. Gelir vergisi deyince toplumun hemen tümünü bir sekilde ilgilendiren bir vergi kanunundan bahsetmekte oldugumuz akildan çikarilmamali. Bu nedenle ilgilisi bu denli genis olan bir kanun tasarisinin kamuoyunda yeterince tartisilmadan dogrudan teknotratlarin hazirladigi haliyle TBMM’ye gönderilmesinin risk tasidigini, Maliye Bakanligi’nin ve Gelir Idaresi’nin 10 yili askin anlayisina aykiri bir durum teskil ettigini degerlendiriyorduk. Nitekim tasari TBMM’ye sevk edildikten sonra Plan Bütçe Komisyonu görüsmelerinde alt komisyona sevk edildi ve bir nevi beklemeye alinmis oldu.

Yeni hükümet ve yeni Maliye Bakani ile birlikte vergi kanun tasarilari yeniden gündem olusturmaya basladi. Maliye Bakani çok dogru olarak öncelikle yine bürokratlar tarafindan hazirlanan Vergi Usul Kanunu Tasari Taslagini kamuoyu görüsüne açti. Ayni yaklasimi Gelir Vergisi Kanunu Tasarisi konusunda da gösterdi. Her ne kadar mevcut tasarinin görüsmelerine kalinan yerden devam mi edilecek, yoksa sifirdan bir tasari mi hazirlanacak, bunu simdilik bilmemekle beraber, tahminimiz bu görüsme ve degerlendirmeler sonrasinda Maliye Bakani Sayin Agbal’in bir karar verecegi ve çok muhtemeldir ki, yeni bir tasari hazirlatilmasi yoluna gidilebilecegidir.

Biz bu yazimizda bu kadar genis kitleyi ilgilendiren bu çalismada vergileme rejiminde önemli bir degisiklik olmaksizin temel vergi kanunlari arasinda en yenisi olan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun adi disinda bir degisiklik getirmeyen bu birlesmenin, kanun sistematigi anlamindaki yapisal bozukluklar yaninda maddeler arasi uyumda da ciddi güçlüklere neden oldugunu belirtmeden geçemeyecegiz. Zaten bu nedenledir ki, öncelikle karar verilmesi gereken bu iki kanunun birlestirilmesi gerekli mi, degil mi konusudur. Sayet bu iki kanun birlestirilecekse o zaman Kurumlar Vergisi Kanunu’nda da bir yenilik getirildiginin ortaya konulmasi gerekir. Aslinda Kurumlar Vergisi Kanunu konusunda da yenileme çalismalarinin yapildigi yillarda tartisilan ancak o günün kosullarinda erken oldugu düsünülen konsolidasyon konusu yeni düzenlemede ciddi olarak düsünülebilir. ABD, Almanya, Ingiltere, Hollanda gibi gelismis birçok ülkede konsolidasyon uygulamasi yapilmaktadir.

Bizim mevzuatimizdaki vergisiz birlesme müessesesi de dolayli olarak buna imkan vermektedir. Ancak bir yigin prosedür ve teknik bilgi gerektiren bu islemi yapamayan sirketler bu nedenle bu imkandan yararlanamamaktadirlar. Oysa konsolidasyon yapilmasi suretiyle grubun kâr ve zarar mahsubuna imkan verilerek konsolide bilanço ve gelir tablolari üzerinden vergileme yapilamasi halinde bu tür gereklilikler son derece sinirli hale gelecektir. Bu müessesenin getirilmesiyle vergi sistemimiz son derece modern bir sisteme daha kavusmus olacaktir. Böylece uluslararasi uygulamanin aksine içeride transfer fiyatlandirmasi var mi, yok mu arastirmasi da kendiliginden ortadan kalkabilecektir. Ilk uygulama döneminde konsolidasyon seçimlik olabilir. Ancak seçimlik uygulamaya girenler örnegin 3-5 yil bu uygulamadan dönemezler denilebilir. Uygulamanin baslatilmasi korkuldugu kadar vergi kaybina da neden olmayacaktir. Büyük yapidaki gruplar zaten vergiden kaçinma konusunda azami gayreti gösteren bir anlayisla hareket etmek durumunda olduklari için bu konuda olabildigince tedbirli yaklasimla hareket etmektedirler. Kaldi ki, uygulamanin en önemli yarari grup içi finansmani rahatlatacagi için, öz varliklarin güçlenmesi ve dolayli olarak da kredi maliyetlerinin düsmesi sonucuna yol açacaktir. Bu da yatirim ortaminin iyilesmesine, yatirim, istihdam ve milli gelirin artisina katki saglayacaktir.