Turkuaz Kart’la yabanci yatirimlari artacak!
Dünya Gazetesi
/ 17.06.2016
Türk
ekonomisinin dis dünyaya açilmasina bagli olarak, ülkemizde artan yabanci
yatirimlar ve Türk isadamlarinin çok sayida global firmayi satin almalariyla
birlikte ülkemizde yabanci çalisan ihtiyaci artmistir. Türkiye artik bu anlamda
yabanci sermayenin ilgisini çeken önemli yatirimlari çeken ve çok sayida
ülkeden isgücü göçü alan bir ülke haline gelmistir. Küresellesme ile birlikte,
ülkeler arasinda isgücü hareketlerini üst seviyeye çikmistir.
Özellikle
son 10 yilda Türkiye kaynak ülke vasfindan, hedef ülke vasfina geçmistir. Bunun
da en büyük göstergesini Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi sunmaktadir. Buna
göre çalisma izni basvurulari katlanarak artmis ve halen 165 farkli ülkeden
çalisma amaçli basvuru alinmaktadir.
Ancak gerek
yabancilarin çalisma izni ve gerekse de çalisma izni olan yabancilarin aileleri
için ikamet izni konusunda mevzuatimizdaki bazi düzenlemelerin günümüz
sartlarina uyarlanmasi ihtiyaci dogmustur.
Sermayesi
kisitli ülkelerin kalkinma ve büyümeleri için mutlaka yabanci sermaye çekmesi
gerekiyor. AK Parti Genel Baskani ve Basbakan sayin Binali Yildirim “Ekonomi
demek banka, para demek degil, üretmek demek” diyerek üretimin, istihdamin
tesvik edilip desteklenecegini açiklamistir. Sayin Basbakan, “Adeta
yatirimcilarin önüne turkuaz hali serecegiz” diyerek birinci ve vazgeçilmez
önceligin üreterek, is, as olusturarak büyüyen bir ekonomi olacagini belirtti.
Turkuaz Kart
kolayligindan yararlanabilecek yabancilar, seçme ve seçilme hakki ile ve
askerlik disinda Türk vatandaslarinin sahip oldugu haklara sahip olacak.
Nitelikli yabanci uyruklu çalisanlarin Türkiye’de çalisabilmesi için puanlama
sistemi getirilecek. Bu sistem kapsaminda çalisanlarin dil, mesleki birikim,
egitim gibi nitelikli özellikleri bir puanlama sistemine tabi tutulacak. Yeterli
kriterleri saglayanlara turkuaz kart verilebilecek. Ayrica ekonomik anlamda
finansal açidan güçlü kisiler de Türkiye’ye yerlesmek isterse turkuaz kart
kapsaminda degerlendirilebilecek. Turkuaz Kart alan kisi, ailesini de
bürokratik bir süreç olmadan Türkiye’ye getirtebilecek.
Farkli
nedenlerle ülkemizde ikamet eden yabancilar ile ülkemize çalisma amaci ile
gelen yabancilara farkli politikalar uygulanmasi imkani veren, nitelikli
yabanci yatirimcilar ve isgücü açisindan cazibe merkezi olunmasina katki saglayan,
ülkemizdeki tüm yabancilar için uygulama birligi saglayan yeni düzenleme
yapilmasi gerekmekteydi.
- Çalisma
izni ve çalisma izni muafiyetlerinin tek elden verilerek uygulama birligi
saglanmasi,
- Ilgili tüm
bakanlik ve kuruluslarin katilimiyla Uluslararasi Isgücü Politikasi Danisma
Kurulu olusturulmasi,
- Nitelikli
yabanci yatirimcilar, nitelikli çalisanlar ve ailelerine önemli haklar saglayan
Turkuaz Kart sistemi olusturulmasi,
- Yabanci
bilim adami ve arastirmacilar ile Ar-Ge personeline çalisma izni verilmesinde
önemli kolayliklar saglanmasi,
- Yatirim
ortamini iyilestirilecek uluslararasi dogrudan yabanci yatirimin çekilmesi ve
artirilmasina iliskin düzenlemeler getirilmektedir.
Mevcut durumda,
çalisma izinleri Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi disinda Ekonomi
Bakanligi, Gençlik ve Spor Bakanligi, YÖK, Devlet Opera Balesi tarafindan
verilmektedir. Muafiyetlere iliskin Disisleri ve Içisleri Bakanligi’ni da
kapsayan ve uzun bürokratik süreçler içeren bir sistem söz konusudur. Yeni
sistem ile çalisma izni ve çalisma izni muafiyetlerinin Çalisma ve Sosyal
Güvenlik Bakanligi tarafindan tek elden verilerek uygulama birligi
saglanacaktir.
Bugün kadar
yabanci yatirimlariyla ilgili elestiri konularindan birisi de, nitelikli
yatirimci ve isgücü için bir kolaylik saglanmamis olmasi yönündeydi. Burada
yeni bir düzenlemeye gidilerek ülkemizin kalkinmasini destekleyen yatirimlari
yapacak, ülkemizin bilimsel ve teknolojik gelismesine katki saglayacak, nitelikli
yabancilara ülkemizde süresiz çalisma ve ikamet saglayan turkuaz kart
verilecek.
Yabanci
sermaye girisi ve yatirimlari artacak, istihdam artacak issizlik düsecek
Mevcut
düzenlemelerde bagimsiz çalisma izni için bes yil ikamet zorunlulugu
bulundugundan sirket ortaklarina bagimsiz çalisma izni verilememekte, bazi
durumlarda sirkette çalisan olarak degerlendirilip bagimli izin verilmektedir.
Yeni düzenleme ile sirket ortaklarina bagimsiz çalisma izni verilebilecektir.
Baska bir
önemli düzenleme ise su an ülkemizde kisa süreli hizmet verecek olan yabanci
çalisanlar ve stajyerler gibi gruplara çalisma izni muafiyeti verme imkâni
bulunmamaktadir. Bu sistem degistirilerek çalisma izni muafiyetleri, ülkemizin
ihtiyaçlari dogrultusunda ülkemize getirilen yüksek teknolojinin montaji
egitimi vb., diplomatik temsilciliklere bagli okul, kültür kurumu vb., yabanci
stajyerler, anonim sirketlerin yönetim kurulu üyesi olup ülkemizde ikamet
etmeyen yabancilar, tarim sektörü, mevsimlik tarim isçilerini de içerecek sekilde
düzenlenecektir.
Ögrenciler
açisindan ise ön lisans ve lisans düzeyindeki yabanci ögrencilere çalisma izni
verilememektedir. Yabanci ögrencilere Is Kanunu’ndaki kismi çalisma hakkinin
saglanmasi amaçlanmistir.