TICARI REKLAM VE HAKSIZ TICARI UYGULAMALAR YÖNETMELIGINDE DEGISIKLIKLER
Aysegül Akbal
10 Ocak 2015 tarihli Ticari Reklam ve Haksiz Ticari
Uygulamalar Yönetmeligi (“Yönetmelik”)
ile reklam veren, reklam ajanslari, mecra kuruluslari, ve reklamcilik ile
ilgili tüm kisi, kuruluslar ile ticari uygulamada bulunanlarin uymasi gereken
ilkeleri ve bu ilkeler çerçevesinde yapilacak inceleme esaslarini belirlemek ve
haksiz ticari uygulamalara karsi tüketicileri korumak amaçlanmistir. Isbu Yönetmeligin bazi maddeleri 4 Ocak 2017
tarihinde Ticari Reklam ve Haksiz Ticari Uygulamalar Yönetmeligi’nde Degisiklik
Yapilmasina Dair Yönetmelik (“Yeni Yönetmelik”) ile
degismistir. Yeni Yönetmelik yayimi tarihinde ( 4 Ocak 2017)
yürürlüge girmistir.
10 Ocak 2015 tarihli Yönetmeligin 8.maddesinin
konusunu olusturan “Karsilastirmali
Reklamlar” ile ilgili düzenlemeler bakimindan: “(…)karsilastirmalari reklamlarda rakiplere ait isim, marka, logo ve diger
ayirt edici sekil ve ifadeler ile ticaret ünvani veya isletme adlarina , bu
maddenin birinci fikrasinda belirtilen hükümlere uygun olmasi kosulu ile yer
verilir.(…)” hükmünün yürürlügü Yeni Yönetmelik ile 31 Aralik 2016
degil, 1 Ocak 2018 olarak yeniden belirlenmistir.
Yeni Yönetmelik ile ayrica 8 inci maddesinin birinci
fikrasinin (c) bendi ve üçüncü fikrasi asagidaki sekilde degistirilmis, birinci
fikraya asagidaki (h) bendi ile ikinci fikrasinin sonuna "Bu sekilde yapilan dogrudan karsilastirmali
reklamlarda herhangi bir kisi veya kurumun tanikligina yer verilemez."
cümlesi eklenmis ve ayni maddenin sonuna asagidaki dördüncü fikra eklenmistir.
"c)
Karsilastirilan mal veya hizmetlerin ayni ihtiyaçlari karsilamasi ya da ayni
amaca yönelik olmasi,"
"h)
Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere aykiri olmamasi"
"(3) Gida reklamlarinda, ilgili mevzuata göre saglik beyani
kapsamina giren hususlar karsilastirmaya konu edilemez. Beslenme beyani
kapsamindaki hususlarin reklamlarda karsilastirma unsuru olarak kullanilmasi
ilgili mevzuat hükümlerine göre yapilir. Takviye edici gidalarin
karsilastirmali reklami ise hiçbir sekilde yapilamaz."
"(4)
Fiyat düzenlemeleri ile etkin piyasa gücü yükümlülükleri ilgili idari
otoriteler tarafindan belirlenen sektörlere iliskin reklamlarda fiyat
karsilastirmasi yapilamaz."
Ayni Yönetmeligin 9 uncu
maddesi “ISPAT KÜLFETI” maddesini düzenlemekte olup, Yeni Yönetmelik ile asagidaki
sekilde degistirilmistir.
" (1) Reklam verenler ticari reklamlarinda yer alan iddialarin
dogrulugunu ispatla yükümlüdür.
(2)
Reklamlarda yer alan dogrulanabilir olgularla ilgili tanimlamalar, iddialar ya
da örnekli anlatimlar; bilimsel geçerliligi olan bilgi ve belgelerle
kanitlanmak zorundadir. Gerek görülen hallerde üniversitelerin ilgili
bölümlerinden veya akredite ya da bagimsiz arastirma, test ve degerlendirme
kuruluslarindan alinmis bilgi ve belgeler istenir.
(3) Karsilastirmali reklamlarda yer alan ve
karsilastirmaya konu edilen iddialar, her
hâlükârda üniversitelerin ilgili bölümlerinden veya akredite ya da bagimsiz
arastirma, test ve degerlendirme kuruluslarindan alinmis bilgi ve belgeler ile
kanitlanmak zorundadir.
(4)
Ikinci ve üçüncü fikralar kapsaminda sunulan raporlarin, reklamda yer alan iddialari
reklamin yayinlandigi dönemde kanitlar nitelikte olmasi esastir.
(5)
Reklam verenler, bu Yönetmelikte belirlenen ilkelerin uygulanmasini
denetlemekle yetkili ve görevli olanlara reklamlarda yer alan iddialari
kanitlar nitelikteki belgeleri sunmakla yükümlüdür."
Böylece, karsilastirmali reklamlar için Yeni
Yönetmelik ile ispat külfeti açisindan yeni düzenlemelere gidildigi
görülmektedir.
Ayni Yönetmeligin 15 inci
maddesi ise çekilis, yarisma, promosyon
içerikli reklamlara dair düzenlemeler içermekte olup, Yeni Yönetmelik ile
maddenin birinci fikrasinin (c) bendi
asagidaki sekilde degistirilmistir.
"c)
Reklami yapilan mal veya hizmetlerin satin alinmasi veya belli sayida kupon,
etiket, kapak ve benzeri unsurlarin biriktirilmesi suretiyle piyango, ikramiye
çekilisi ya da bir yarismaya katilma hakki veren pazarlama tekniklerinin
duyurulmasi halinde; promosyon süresinin baslangiç ve bitis tarihi ile malin
teslimi veya hizmetin yerine getirilmesine iliskin kosullar ya da bu kosullarin
duyurulus sekli açiklanir."
Yeni Yönetmelikte promosyon çekilis içerikli
reklamlarda promosyon kosullarinin duyurulus seklinin açiklanmasi geregine de
yer verilmistir.
Yeni Yönetmelik ile, reklam verenlerin, tüketicilere
gerçek ve dogru beyanda bulunmasinin gerekliliginin alti çizilerek 10 Ocak 2015
tarihli Yönetmelige tüketici haklarini
korumaya yönelik önlemler ilave edildigi görülmektedir. Bu itibarla yeni
düzenleme ile reklam verenler ticari reklamlarinda yer alan iddialarin
dogrulugunu ispatla yükümlü olacaklardir.