BÜTÇEDE IYILESME DEVAM EDIYOR

21.03.2016 Osman ARIOGLU- 3279 görüntülenme YAZDIR

Bütçede iyilesme devam ediyor

Osman Arioglu   

Istanbul Ticaret Gazetesi / 21 Mart 2016

Geçen hafta Maliye Bakanligi subat ayi bütçe gerçeklesmelerini açikladi. Bütçe performansini degerlendirirken elbette kümülatif durumun dikkate alinmasi suretiyle daha saglikli sonuç verecektir. Subat sonu itibariyla duruma baktigimizda bütçe performansi özellikle bu dönemde faiz ödemelerindeki düsüsün de etkisiyle gayet olumlu gidiyor.

IKI AYLIK GERÇEKLESMELER

Bütçe Kalemi

Gerçeklesme

Milyar TL

Bir önceki yilin ayni dönemine

göre degisim orani %

Merkezi yönetim bütçe giderleri

84.83     

7.6

Faiz hariç bütçe giderleri

75.09

12.2

Faiz giderleri

9.74

-18.2

Merkezi yönetim bütçe gelirleri

91.44

13.9

Genel bütçe vergi gelirleri

78.05

12.3

Bütçe fazlasi

6.62

369.2

Faiz disi fazla

16.35

22.8

FAIZ GIDERLERINDE ÖNEMLI AZALMA VAR

Bu rakamlara bakildiginda, birkaç temel noktanin söyle altini çizebiliriz. Uzunca bir zamandir bütçede genel olarak oldugu üzere vergi gelirleri faiz hariç giderleri karsilamaya devam ediyor. Ilk iki aylik gidisatta vergi gelirleri ile faiz hariç giderlerin artis oranlari da hemen ayni seyretmistir. Iki aylik dönemde bütçe fazla vermistir. Bunda yukarida da belirttigimiz gibi geçen yilin ayni dönemine göre faiz harcamalarindaki azalisin etkisi oldugu gibi vergi disi bütçe gelirleri de bu dönemde vergi gelirlerinden daha yüksek oranda artis saglamistir.

Harcama tarafina bakildiginda, ilk iki ayda en önemli artis kalemlerini yüzde 29.3’lük artisla mal ve hizmet alim giderleri yüzde 20.4 ila cari transferler ve yüzde 18.8’lik artisla personele iliskin harcamalar almistir. Bu dönemde yatirim harcamalari ise geçen yilin ayni dönemindeki gerçeklesmenin yarisini dahi bulmamistir.

VERGI GELIRLERI OLUMLU DEVAM EDIYOR

Vergi gelirleri tarafina baktigimizda, ilk iki aylik dönemde en çok artis gösteren vergi kalemi yüzde 23.3 ila banka ve sigorta vergileri olmustur. Temel vergilere bakildiginda ise; gelir vergisinde asgari ücret artisinin da etkisiyle olsa gerek yüzde 13.8 artis olmustur. Ithal ve dahilde alinan KDV kalemlerinin her ikisinde de genel vergi artis oranlarinin üzerinde sirasiyla yüzde 13.1 ve yüzde 13.4 artis gerçeklesmistir. Özel Tüketim Vergisi’nde (ÖTV) de yüzde 13.3 artis gerçeklesmistir.

SIGARA ÖTV

Sadece subat ayi degerlendirildiginde ÖTV artisinin aylik bazda negatif oldugunu görebiliyoruz. Bunda özellikle akaryakit disindaki ÖTV gelirlerinin önemli bir bölümünü olusturan sigaradan saglanan ÖTV gelirlerinin etkisi oldugu görülüyor. Zira, vergi artisi beklentisi nedeniyle sigara satislari aralik ayinda normalin biraz üzerinde yapilmistir. Aralik ayinin ÖTV geliri ocak ayi gerçeklesmelerinde, ocak ayi ÖTV tutarinin da subat ayi gerçeklesmelerinde yer almasi nedeniyle iki aylik olarak artis trendinin normal olmasina karsilik aylik bazda böyle bir durumun ortaya çikmasina neden olmustur. Nisan ayindan itibaren buradaki artis trendi aylik bazda da normal seyrine dönecektir.

PIYASA GIDISATI OLUMLU, ITHALATA DIKKAT

Piyasa canliliginin göstergesi olarak subat ayindaki dahilde alinan KDV artisina baktigimizda olumlu bir manzara görüyoruz. Subat KDV’nin ocak ayina iliskin oldugunu dikkate alirsak ve bir önceki ayin yilin son ayi oldugunu da degerlendirerek ocak ayinda piyasalarin normal seyrettigini söyleyebiliriz. Ithal KDV’ye baktigimizda ise subat ayinda petrol fiyatlarindaki yükselis etkisini bir kenara biraksak da ithalatta bir nebze artis egilimi oldugunu gözlemliyoruz. ABD Merkez Bankasi’nin faiz artirmamasi ve 2016 yili için faiz artiriminin yilda dört defadan iki defaya indirdiginin açiklanmasi sonrasinda döviz kurlarindaki stabil seyrin ithal canlanmasini bir süre daha devam ettirebilecegini öngörmek yanlis olmayacaktir.