Bütçede
iyilesme devam ediyor
Osman
Arioglu
Istanbul
Ticaret Gazetesi / 21 Mart 2016
Geçen hafta Maliye Bakanligi subat ayi bütçe
gerçeklesmelerini açikladi. Bütçe performansini degerlendirirken elbette
kümülatif durumun dikkate alinmasi suretiyle daha saglikli sonuç verecektir.
Subat sonu itibariyla duruma baktigimizda bütçe performansi özellikle bu
dönemde faiz ödemelerindeki düsüsün de etkisiyle gayet olumlu gidiyor.
|
FAIZ GIDERLERINDE ÖNEMLI AZALMA VAR
Bu rakamlara bakildiginda, birkaç temel noktanin söyle
altini çizebiliriz. Uzunca bir zamandir bütçede genel olarak oldugu üzere vergi
gelirleri faiz hariç giderleri karsilamaya devam ediyor. Ilk iki aylik
gidisatta vergi gelirleri ile faiz hariç giderlerin artis oranlari da hemen
ayni seyretmistir. Iki aylik dönemde bütçe fazla vermistir. Bunda yukarida da
belirttigimiz gibi geçen yilin ayni dönemine göre faiz harcamalarindaki
azalisin etkisi oldugu gibi vergi disi bütçe gelirleri de bu dönemde vergi
gelirlerinden daha yüksek oranda artis saglamistir.
Harcama tarafina bakildiginda, ilk iki ayda en önemli
artis kalemlerini yüzde 29.3’lük artisla mal ve hizmet alim giderleri yüzde
20.4 ila cari transferler ve yüzde 18.8’lik artisla personele iliskin
harcamalar almistir. Bu dönemde yatirim harcamalari ise geçen yilin ayni
dönemindeki gerçeklesmenin yarisini dahi bulmamistir.
VERGI GELIRLERI OLUMLU DEVAM EDIYOR
Vergi gelirleri tarafina baktigimizda, ilk iki aylik
dönemde en çok artis gösteren vergi kalemi yüzde 23.3 ila banka ve sigorta
vergileri olmustur. Temel vergilere bakildiginda ise; gelir vergisinde asgari
ücret artisinin da etkisiyle olsa gerek yüzde 13.8 artis olmustur. Ithal ve
dahilde alinan KDV kalemlerinin her ikisinde de genel vergi artis oranlarinin
üzerinde sirasiyla yüzde 13.1 ve yüzde 13.4 artis gerçeklesmistir. Özel Tüketim
Vergisi’nde (ÖTV) de yüzde 13.3 artis gerçeklesmistir.
SIGARA ÖTV
Sadece subat ayi degerlendirildiginde ÖTV artisinin
aylik bazda negatif oldugunu görebiliyoruz. Bunda özellikle akaryakit disindaki
ÖTV gelirlerinin önemli bir bölümünü olusturan sigaradan saglanan ÖTV
gelirlerinin etkisi oldugu görülüyor. Zira, vergi artisi beklentisi nedeniyle
sigara satislari aralik ayinda normalin biraz üzerinde yapilmistir. Aralik
ayinin ÖTV geliri ocak ayi gerçeklesmelerinde, ocak ayi ÖTV tutarinin da subat
ayi gerçeklesmelerinde yer almasi nedeniyle iki aylik olarak artis trendinin normal
olmasina karsilik aylik bazda böyle bir durumun ortaya çikmasina neden
olmustur. Nisan ayindan itibaren buradaki artis trendi aylik bazda da normal
seyrine dönecektir.
PIYASA GIDISATI OLUMLU, ITHALATA DIKKAT
Piyasa canliliginin göstergesi olarak subat ayindaki
dahilde alinan KDV artisina baktigimizda olumlu bir manzara görüyoruz. Subat
KDV’nin ocak ayina iliskin oldugunu dikkate alirsak ve bir önceki ayin yilin
son ayi oldugunu da degerlendirerek ocak ayinda piyasalarin normal seyrettigini
söyleyebiliriz. Ithal KDV’ye baktigimizda ise subat ayinda petrol
fiyatlarindaki yükselis etkisini bir kenara biraksak da ithalatta bir nebze
artis egilimi oldugunu gözlemliyoruz. ABD Merkez Bankasi’nin faiz artirmamasi
ve 2016 yili için faiz artiriminin yilda dört defadan iki defaya indirdiginin
açiklanmasi sonrasinda döviz kurlarindaki stabil seyrin ithal canlanmasini bir
süre daha devam ettirebilecegini öngörmek yanlis olmayacaktir.